ΤΟ ΡΟΛΟΙ ΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΑ: Το όνειρο που θα πάρει ξανά σάρκα και οστά

Google news logo Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!


Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της Ημερίδας για το παλιό Ρολόι που πραγματοποιήθηκε σήμερα στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, με τίτλο: «Η Ανάκτηση της Ιστορικής Αρχιτεκτονικής Ταυτότητας της πόλης του Πειραιά. Του ρολογιού ο χρόνος θα ταξιδέψει πάλι

στους δρόμους της θάλασσας».

Ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Βασίλης Μιχαλολιάκος μιλώντας στην ημερίδα, τόνισε:

«Κυρίες και κύριοι,
Αγαπητοί ομιλητές,
Η σημερινή ημέρα είναι μέρα γιορτής για τον Πειραιά. Είναι μέρα νίκης απέναντι σ’ αυτό που χαρακτηρίζει την οπισθοδρόμηση της Ελλάδος, την ηττοπάθεια και την μοιρολατρία. Αυτό είναι νομίζω που πρέπει να νικήσουμε για να φύγει ο Πειραιάς και η Ελλάδα ολόκληρη μπροστά. Το έχω πει και άλλες φορές, θα το επαναλάβω και σήμερα. Η ηττοπάθεια είναι χειρότερη από την ήττα, γιατί ηττοπάθεια σημαίνει ότι αποδέχομαι την ήττα και δεν δίνω μάχη. Σηκώνω τα χέρια ψηλά. Η ήττα τουλάχιστον προϋποθέτει μάχη. Εμείς είμαστε εδώ για να δώσουμε μάχη και να μην πάμε στην ήττα, να πάμε στην νίκη.
Είναι μέρα που ο Πειραιάς δίνει σάρκα και οστά σε ένα όνειρο πολλών γενεών, σε ένα όνειρο όμως που ήταν σε λανθάνουσα κατάσταση, εν υπνώσει θα έλεγα.
Σήμερα «κουρδίζουμε» το όνειρο ώστε να κτυπήσει, σύντομα, ξανά το παλιό ρολόι του Πειραιά και θα κτυπήσει. Στην ώρα του.
Χαίρομαι, γιατί σήμερα έχουμε μαζί μας ξεχωριστούς ανθρώπους, ο καθένας στο χώρο του, ανθρώπους που είναι πρωτοπόροι, είναι οι συμμέτοχοι στον αγώνα που κάνουμε να δώσουμε πίσω στον Πειραιά την Ιστορία του.
Γιατί πόλη χωρίς Ιστορία είναι πόλη φάντασμα. Είναι πόλη χωρίς περιεχόμενο.
Επιτρέψτε μου να πω: Ο Πειραιάς χωρίς πολιτισμό δεν είναι Πειραιάς.
Ο Πειραιάς θέλει και μπορεί να διώξει τα φαντάσματα του χθες που τον κράτησαν αγκυλωμένο πίσω. Πιστεύουμε ότι οι πόλεις ζουν και προχωρούν έχοντας ταυτότητα. Για χρόνια η πόλη μας είχε χάσει την ταυτότητά της. Βήμα-Βήμα, αλλά με γρήγορο βηματισμό, της ξαναδίνουμε την ταυτότητά της.
Το Δημοτικό μας Θέατρο, αυτό το αριστούργημα, αυτό το μοναδικό σε όλη την Ευρώπη λειτουργεί πλέον. Δεν θα λειτουργήσει, δεν μετατίθεται για το μέλλον επειδή υπήρξαν δυσκολίες, τις ξεπεράσαμε, τις νικήσαμε. Το Βεάκειο, η Κανθάρου, η Δημοτική μας Πινακοθήκη, η Βιβλιοθήκη μας, το Αρχαιολογικό Μουσείο – ένα από τα καλύτερα  της χώρας και της Ευρώπης – αποτελούν ήδη σημεία αναφοράς.
Το ίδιο πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει το ρολόι μας. Όχι μόνο γιατί θα το ξανακτίσουμε εκεί που ήταν, ακριβώς εκεί και όπως ήταν, αλλά γιατί θα σηματοδοτεί τη νέα ανάπτυξη, την νέα αναγέννηση του Πειραιά, που θα οδηγήσει και όλη την Ελλάδα έξω από μνημόνια και κρίσεις!
Σήμερα έχουμε την τιμή και την χαρά να βρισκόμαστε σε ένα Δημοτικό Θέατρο, που για χρόνια ολόκληρα παρέμενε κλειστό. Είπα κάτι για τον Πειραιά. Χωρίς πολιτισμό δεν είναι Πειραιάς, αλλά η Ελλάδα είναι Ελλάδα χωρίς πολιτισμό; Η Ελλάδα είναι Πολιτισμός, Παιδεία, Δημοκρατία, αγώνες για Δημοκρατία, για Εθνική Ανεξαρτησία, Εθνική Αξιοπρέπεια. Αυτό είναι η Ελλάδα.
Σχεδιάζουμε λοιπόν την επανακατασκευή του παλιού μας ρολογιού, ουσιαστικά σήμερα θέτουμε το θεμέλιο λίθο. Το χρωστάμε σε κείνη τη γενιά που της το αφαίρεσαν βιαίως, που της το κατεδάφισαν χωρίς ποτέ να πουν γιατί. Είναι απορίας άξιον πώς ενώ κατεδαφίστηκε επί χούντας και από τη χούντα, αυτοί που αυτοαποκαλούνται ότι ορίζουν το χώρο του αντιχουντικού αγώνα, όταν ανέλαβαν τα ηνία της πόλης, δεν το ξαναέκτισαν γιατί αποδέχτηκαν την ήττα. Σήμερα, βγαίνουν και λένε ότι αν το φτιάξουμε –συγγνώμη δεν θέλω να κάνω αναφορά σε μιζέριες – θα καταστρέψουμε υπεραιωνόβια δέντρα!
Πως μπορεί να γίνει αυτό; Το 1968 κατεδαφίστηκε και από το ’68 μέχρι τώρα δεν έχουν περάσει 100 και πλέον χρόνια και δεν θα καταστρέψουμε νέες και νέοι του Πειραιά ούτε ένα δέντρο. Φυτεύουμε δέντρα σ’ ολόκληρο τον Πειραιά.
Μπορούν να διαφωνούν με το ρολόι, να πουν κάποιο επιχείρημα όμως.
Θέλω να ευχαριστήσω τους ομιλητές από τα βάθη της καρδιάς μου, θέλω να ευχαριστήσω τους χορηγούς της απογευματινής μεγάλης συναυλίας που θα έχουμε με τη λαϊκή ορχήστρα του Μίκη Θεοδωράκη, αυτού του μεγάλου μουσικού, που έκανε όλους τους Έλληνες να τραγουδήσουμε στίχους των μεγάλων ελλήνων ποιητών. Για να λέμε στην Ευρώπη ότι εμείς τις τελευταίες μόνο δεκαετίες έχουμε δύο νομπελίστες ποιητές.
Θέλω να ευχαριστήσω όλους τους μεγάλους ζωγράφους, που έχουν σχέση με τον Πειραιά, που προσέφεραν δωρεάν έργα μεγάλης καλλιτεχνικής και οικονομικής αξίας, για να δημοπρατήσουμε το βράδυ και τα έσοδα να πάνε για τον Πειραιά. Μπορώ να ανακοινώσω σήμερα στην επιστημονική ημερίδα ότι στο παλιό ρολόι θα υπάρχει ειδικός χώρος που θα αναρτηθούν οι φωτογραφίες των έργων τέχνης που προσφέρθηκαν δωρεάν, τα ονόματα των καλλιτεχνών και τα ονόματα εκείνων που τα αγόρασαν γιατί σ αυτόν τον τόπο πρέπει να υπάρχει και η αναγνώριση της προσφοράς.
Στα χέρια σας κρατάτε το πρόγραμμα. Θέλω να πω ότι αγαπώ πολύ τον τίτλο: «Του ρολογιού ο χρόνος θα ταξιδέψει πάλι στους δρόμους της θάλασσας». Είμαι σίγουρος ότι με την αγάπη σας ο κτύπος θα γίνει ακόμη πιο δυνατός και θα ακούγεται σε λίγο καιρό από παντού.
Θα μπαίνει κάποιος στον Πειραιά, είτε με την κρουαζιέρα είτε με την ακτοπλοΐα και θα βλέπει αυτό που είναι ο Πειραιάς. Το πιο όμορφο, το πιο ασφαλές, το πιο μεγάλο, το πιο ανθρώπινο λιμάνι της Ευρώπης. Είμαστε η πόλη της Ναυτοσύνης, του Πολιτισμού και της Ανθρωπιάς.
Να είστε καλά και σας ευχαριστώ πολύ για την παρουσία σας».



Στη συνέχεια, μίλησε η Αντιπρύτανης του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου κα Τάνια Μοροπούλου:

«Κύριε Δήμαρχε ευχαριστώ για την πρόσκληση. Αγαπητοί δημότες του Πειραιά, νέοι, είναι σημαντική η συζήτηση που ανοίγει με πρωτοβουλία του Δημάρχου γιατί θέτει επί τάπητος ένα πολύ μεγάλο θέμα. Το θέμα της ανάκτησης της ιστορικής και αρχιτεκτονικής ταυτότητας της πόλης του Πειραιά. Θέμα που δεν αποτελεί απλώς ένα ζήτημα ρομαντισμού. Αποτελεί ζητούμενο ανάπτυξης. Η πόλη του αύριο και η πολιτιστική κληρονομιά είναι το μέλλον της Ευρώπης και της Ελλάδος μέσα στην κρίση.
Δημιουργεί τη δυνατότητα προσέλκυσης εξωτερικών οικονομιών και η πόλη του Πειραιά είναι μια πύλη για την Ελλάδα, μια πύλη για την Ευρώπη! Και αυτό πρέπει να γίνει. Δημιουργεί ταυτόχρονα ευκαιρίες για να μπορεί να ταυτιστεί η ποιότητα της ζωής των πολιτών στο Δήμο του Πειραιά και ταυτόχρονα να βελτιωθεί η κοινωνική συνοχή.
Η σημερινή εκδήλωση, για να ξανακτυπήσει το ρολόι του Πειραιά, θέτει αυτό το γενικότερο θέμα. Η ουσία πιστεύω είναι στα χέρια της Δημοτικής Αρχής,  του Δημοτικού Συμβουλίου και είμαι σίγουρη ότι στην κατεύθυνση αυτή που είναι μια κατεύθυνση για τη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη του Πειραιά, θα τεθούν και όλα τα θέματα, που οι διαφορετικές απόψεις έχουν καταθέσει και που εμείς σαν Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο μπορούμε να θέσουμε στην διάθεσή σας σαν επιστημονική υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων.
Εδώ βλέπετε μερικές από τις εργασίες που έχουν γίνει ειδικά για το χώρο του Πειραιά από το μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πολυτεχνείου, το διεπιστημονικό μεταπτυχιακό πρόγραμμα, το οποίο επισπεύδει η Σχολή Αρχιτεκτόνων και που αναφέρεται στην προστασία των μνημείων. Αυτή συντελείται στο πλαίσιο μιας διεθνούς δεοντολογίας, η οποία έχει κατοχυρωθεί με διεθνείς συμβάσεις και η οποία θέτει θέματα τόσο για τη πόλη του Πειραιά όσο και για το Ρολόι.
Τα θέματα που θέτει, αναφέρονται στην διατήρηση των αυθεντικών στοιχείων της αρχιτεκτονικής, των δομημάτων, των υλικών. Ένα μνημείο, λένε πολλοί, δεν ξανακτίζεται αλλά διατηρείται. Είναι θέματα σοβαρά. Πολλοί θα έλεγαν, όπως διεθνείς αρχιτέκτονες σαν τον Ρέντζο Πιάνο, ότι πρέπει να φτιάξουμε ένα μοντέρνο κέλυφος για να υποδεχθεί τις σύγχρονες χρήσεις, διατηρώντας όμως αρχιτεκτονικά στοιχεία που αποτελούν σύμβολα της ταυτότητας του μνημείου ή της πόλης.
Κάποιοι άλλοι θα έλεγαν ότι δεν πρέπει να προστεθεί στην οικιστική ένταξη του Δήμου του Πειραιά ένα επιπλέον στοιχείο. Είμαι σίγουρη όμως ότι όλες αυτές οι διαφορετικές απόψεις μπορούν να βρουν ένα κοινό τόπο στη βούληση της Δημοτικής Αρχής και του κόσμου του Πειραιά για να φτιάξει το δικό του αύριο ανακτώντας την ταυτότητά του, την ποιότητα της ζωής του, αγωνιζόμενος μέσα στη κρίση για την ελπίδα, τη διέξοδο και το αύριο, διατηρώντας και αποκαθιστώντας την πολιτιστική του κληρονομιά και παράδοση.
Εύχομαι καλή επιτυχία και πιστεύω ότι το Πολυτεχνείο θα είναι μαζί σας».

ΕΝΟΤΗΤΑ 1η
Ο χρόνος στην Ιστορία
 
Η Διευθύντρια Πολιτισμού του Δήμου Πειραιά κα Ευαγγελία Μπαφούνη, έκανε μία ιστορική αναδρομή για το εμβληματικό κτίριο του ρολογιού. Στάθηκε στις ιστορικές πηγές και περιέγραψε την ζωή της πόλης και το Ρολόι που έγινε μύθος, τονίζοντας ότι:  

«Ο χρόνος του Ρολογιού είναι ο χρόνος της ιστορίας της πόλης, είναι ο χρόνος της ίδιας της ιστορίας της μακράς διάρκειας, όπως τον αντιλαμβάνεται ο γάλλος ιστορικός του κόσμου της Μεσογείου Φ. Μπρωντέλ και αποτυπώνει τη γένεση και συγκρότηση της πόλης του νεότερου Πειραιά, τη γιγάντωσή της και την εκβιομηχάνιση της χώρας, τις οικονομικές και κοινωνικές κρίσεις της χώρας, τους αποκλεισμούς του λιμανιού και τους μεγάλους πολέμους, τους ανελέητους βομβαρδισμούς του πολέμου, την πείνα της κατοχής και την ισοπέδωση του Πειραιά από τους Συμμάχους το 1944, την απελευθέρωση και την έλευση στο λιμάνι των συμμαχικών στρατευμάτων, αλλά και τον εμφύλιο στις γειτονιές της πόλης, τη δύσκολη ανοικοδόμηση και την προσπάθεια της χώρας να σταθεί στα πόδια της και να επουλώσει τα σημάδια του εμφυλίου.
Μήπως όμως εν τέλει, το Ρολόι αποτυπώνει το περιθώριο και την Τρούμπα, αλλά και την ελληνική λεβεντιά όπως μόνο ο κινηματογράφος του Ντασέν και της Μελίνας μπόρεσαν να απαθανατίσουν;» 

Peter Economides, BrandStrategist
Rebranding Piraeus Επαναπροσδιορισμός της ταυτότητας της πόλης του Πειραιά
Ο κ. Peter Economides, με ένα σύγχρονο τρόπο στρατηγικής, παρουσίασε το πως μπορεί να πραγματοποιηθεί ο επαναπροσδιορισμός της ταυτότητας της πόλης του Πειραιά.

«Με το Δήμαρχο Πειραιά κ. Βασίλη Μιχαλολιάκο μιλήσαμε για τη σημασία που είχε ο Πειραιάς στην ιστορία της Ελλάδας. Ήταν το βιομηχανικό και εμπορικό κέντρο της Ελλάδας, ήταν το σημείο αναφοράς για όλα τα νησιά. Το Ρολόι είναι ένα σημαντικό σύμβολο για όλο αυτό.
Η ιστορία είναι σαν ένα σχοινί. Είναι δυνατό, γιατί είναι φτιαγμένο από πολλά νήματα. Όταν σπάνε τα νήματα, το σχοινί χάνει τη δύναμή του και κινδυνεύει να σπάσει με πολύ άσχημα αποτελέσματα.
Ο Πειραιάς θα δει την ιστορία του, μέσα από το κτίριο που λέγεται Ρολόι», τόνισε μεταξύ άλλων ο κ. Economides.      

ΕΝΟΤΗΤΑ 2η  
Ο χρόνος στον Πολιτισμό
Ο Συνθέτης κ. Γιώργος Κουρουπός, μιλώντας με θέμα:  «Ο Χρόνος στη Μουσική», σημείωσε μεταξύ άλλων:

«Ο χρόνος είναι η βασικότερη παράμετρος της ζωής μας. Ζούμε μέσα στον χρόνο και η διάρκεια της ζωής μας καθορίζεται απ αυτόν. Η αντίληψη που έχουμε, ωστόσο, για τον χρόνο είναι ασαφής και ατελής. Τον μετρούμε με τα ρολόγια μας, αλλά δεν αντιλαμβανόμαστε την αντικειμενική ροή του, παρά ως παρόν ή ως μέλλον. Αυτά είναι τα όρια της ανθρώπινης φύσης – το ίδιο ισχύει π.χ. για το οξυγόνο: δεν ζούμε χωρίς οξυγόνο, όμως δεν το αντιλαμβανόμαστε παρά ως απουσία, ως έλλειψη δηλαδή.
Περισσότερη σημασία έχει να δούμε πώς ο χρόνος επηρεάζει τη σκέψη μας, τη δουλειά μας και ειδικότερα τις τέχνες και τη μουσική μιας  και αυτό είναι το θέμα μας.
Οι τέχνες που συνδέονται άρρηκτα με τον χρόνο είναι κυρίως η μουσική και ο χορός, αλλά και η ποίηση και το θέατρο (ως προφορική αφήγηση), όπως και ο κινηματογράφος (είτε ως αποτύπωση μιας «φέτας» χρόνου είτε ως αναδόμηση ενός βιωμένο χρόνου).
Έτσι ο πρώτος ρυθμός, ο στοιχειώδης ρυθμός, αυτός που συντονίζεται με τον παλμό της καρδιάς μας και με τη φυσική κίνηση του σώματός μας είναι προφανώς ο ισόχρονος ρυθμός, είναι δηλαδή συνεχής ρυθμικός παλμός, γρήγορος ή αργός κατά περίσταση. Η ταχύτητα του ρυθμικού παλμού στη μουσική γλώσσα λέγεται tempo».

Η κ. Στέλλα Χρυσουλάκη, Έφορος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων μίλησε με θέμα:
«Η αντίληψη του χρόνου στην Αρχαία Ελληνική Σκέψη».
Η καθημερινότητα στη ζωή μας -επισήμανε η κ. Χρυσουλάκη- υποβάλλει μια αντίληψη για το χρόνο ως μηχανιστικό ευθύγραμμο, εξελισσόμενο φαινόμενο. Αυτό είναι απότοκο της δυτικής φιλοσοφικής σκέψης σε αντιπαραβολή με μια παλαιότερη ανατολικής προελεύσεως  διανόηση που του προσδίδει μια κυκλική, αέναη, ανανεούμενη πορεία.  Αναφέρθηκε κατόπιν στη σύγχρονη αντίληψη για το χρόνο, ο οποίος αντιμετωπίζεται ως μία ακόμη διάσταση. Ο χρόνος αντιμετωπιζόταν στα αρχαία χρόνια, ως μια πρωταρχική φιλοσοφική έννοια. Οι περιοδικές επαναλήψεις μέρας και νύχτας, οι επαναλήψεις των εποχών, οι περιοδικές κινήσεις των ουρανίων σωμάτων υπέβαλλαν την κυκλική αντίληψη του χρόνου, που καθιστούσε τη φύση ουσιαστικά άχρονη. Για τους αρχαίους Έλληνες – πρόσθεσε – ο χρόνος ταυτίζεται με την αιωνιότητα.
 
Ο Ακαδημαϊκός και Zωγράφος κ. Παναγιώτης Τέτσης, μίλησε «για τον Πειραιά με τα μάτια ενός έποικου», μεταφέροντας βιωματικές εμπειρίες και νοσταλγικές εικόνες μιας πόλης που άκμασε σε όλους τους τομείς. Ο κ. Τέτσης χαρακτήρισε το Δημοτικό Θέατρο ένα από τα σπάνια θέατρα στην Ευρώπη, κόσμημα και σημείο αναφοράς για την πόλη. Το παλιό Ρολόι – πρόσθεσε – αποτελεί ένα άλλο κτίριο-έμβλημα, όπως και ο σταθμός του Ηλεκτρικού με την αρχιτεκτονική του ατσαλιού. Απαρίθμησε πολλά κτίρια ως δείγματα του αρχιτεκτονικού πλούτου του Πειραιά, όπως οι ωραίες εκκλησίες του Αγίου Νικολάου, του Αγίου Σπυρίδωνα, του Αγίου Κωνσταντίνου, το Χατζηκυριάκειο Ορφανοτροφείο και άλλα νεοκλασικά κτίρια.
Μίλησε επίσης για τον πνευματικό Πειραιά με την πληθώρα λογοτεχνών, ποιητών και ζωγράφων που έχει αναδείξει αυτή η πόλη. Τέλος, έκανε έκκληση να πάρει ο Πειραιάς ξανά τη πνευματική σκυτάλη από την Αθήνα με τη συμβολή των δημιουργών και των ίδιων των Πειραιωτών. Η ανακατασκευή του ρολογιού είναι ένα βήμα,  για να ξαναβρεί ο Πειραιάς την πνευματικότητά του.

Ο κ. Μιχαλολιάκος, μετά την ομιλία του κ. Τέτση τόνισε:
«Είμαστε Πειραιώτες και πατρίδα μας είναι η Ελλάδα. Ολόκληρη την Ελλάδα την αγαπάμε. Θα δώσουμε τον χώρο εκείνο και τις δυνατότητες στους δημιουργούς να ξανακάνουν τον Πειραιά Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης που θα είμαστε το 2021. Έναν θεσμό που δημιούργησε η Μελίνα Μερκούρη και θα αναλάβει ο κ. Τέτσης το ρόλο να μας υποδείξει τι πρέπει να κάνουμε για να τους επαναδραστηριοποιήσει. Γιατί δεν υπάρχει άνθρωπος που να έζησε στον Πειραιά και που να μην κουβαλάει τον Πειραιά στην καρδιά του, όπου και αν είναι. Αυτή είναι η ιδιαιτερότητα του Πειραιά. Την ώρα που μιλούσε ο κ. Τέτσης, εγώ προσπαθούσα να πω πως μπορώ να τοποθετήσω πράγματα στην κατεύθυνση των λόγων του. Λέω για παράδειγμα, σε ένα από αυτά τα πολύ όμορφα κτίρια που διαθέτει ο Πειραιάς, όπως είναι το κτίριο Κανθάρου και Ηρώων Πολυτεχνείου, μαζί με το Δημοτικό Θέατρο μπορεί να γίνει η Ακαδημία Πειραιώς;  Εγώ λέω μπορεί!
Ο πρώτος πρόεδρος της Ακαδημίας Πειραιώς να είναι ο κ. Τέτσης. Θα μου πείτε «πολύ τολμηρά πράγματα». Θ’ αποδεχτούμε την ήττα χωρίς μάχη; Η Ελλάδα είναι μόνο η χώρα των δανείων των τριών τελευταίων δεκαετιών;  Με αυτό θα συμβιβαστούμε; Με αυτή τη μιζέρια; Και όλη η αντιπαράθεση θα είναι γι αυτήν; Όχι! Η Ελλάδα είναι δύναμη πολιτισμού και με πολιτισμό θα απαντήσουμε.  Ο πολιτισμός ενώνει. Δεν διχάζει. Και τους Έλληνες και την Ευρώπη! Σας ευχαριστώ πολύ κ. Τέτση όπως και όλους σας».
Η Αρχιτέκτων κα Αγνή Πικιώνη, μετέφερε στους παρευρισκόμενους «Αναμνήσεις από τον Πειραιά» του Δημήτρη Πικιώνη. Μίλησε για τη ζωή και το έργο του και παρουσίασε το Δημήτρη Πικιώνη μέσα από τα αυτοβιογραφικά σημειώματα που έγραψε το 1958 του περιοδικού «ΖΥΓΟΣ», με αφορμή την αποχώρησή του από το Πολυτεχνείο, μετά από 35 χρόνια θητείας ως καθηγητής. Το μεγαλύτερο μέρος της αφήγησής της στάθηκε στα παιδικά και νεανικά  χρόνια του Δημήτρη Πικιώνη που έζησε στον Πειραιά.
Η κα Πικιώνη σημείωσε ότι η πρώτη συστηματική παρουσίαση του αρχιτεκτονικού έργου του Δημήτρη Πικιώνη εν ζωή, έγινε στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο «Δοξιάδη» το 1962. 


ΕΝΟΤΗΤΑ 3η
Ο χρόνος στην Αρχιτεκτονική

Ο κ. Νικόλαος Ντόριζας, Αρχιτέκτων, στην ομιλία του για την Αναστήλωση του Παλιού Ρολογιού στον Πειραιά, αναφέρθηκε στην ιστορία του Ρολογιού που θεμελιώθηκε τον Αύγουστο του 1869, από το Δήμαρχο Δημήτρη Μουτσόπουλο, στον χώρο του σημερινού Τινάνειου Κήπου, προκειμένου να στεγάσει το Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων, αλλά και στην απόφαση για την κατεδάφιση του.
Ο κ. Ντόριζας παρουσίασε παραδείγματα ανακατασκευής ιστορικών κτιρίων στην Ελλάδα, όπως το κτίριο της Στοάς του Αττάλου στην αρχαία αγορά και στη Ρόδο τον Ξενώνα της Αγίας Αικατερίνης, κτίριο που χρησιμοποιείται ως εκθεσιακό και εκπαιδευτικό κέντρο.

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο κ. Ντόριζας, τόνισε:

«Όλα αυτά τα παραδείγματα ανακατασκευής ναών, πόλεων ολόκληρων ήδη από το 1945, δείχνουν το δρόμο για την πόλη μας, τον Πειραιά.
Εκατοντάδες κρουαζιερόπλοια φέρνουν κόσμο απ’ τα πέρατα της γης και ο Πειραιάς δεν τους δείχνει το ιστορικό του μεγαλείο.
Το «Ρολόι του Πειραιά» μπορεί να ξαναγίνει το ορόσημο της πόλης μας».
 
Ο Αρχιτέκτων κ. Γιάννης Βεντουράκης, απουσίαζε από την ημερίδα λόγω ασθενείας και την ομιλία του με θέμα:
«Αρχιτεκτονική και Χρόνος: Το Ρολόι του Πειραιά», παρουσίασε η κα Μπαφούνη.

Ο κ. Βεντουράκης υπογράμμισε μεταξύ των άλλων:

«Μιλώντας για το Ρολόι αναφερόμαστε σε κάποια οντότητα που υπήρξε. Και άρα αμέσως τίθεται ο προβληματισμός για τη σχέση χρόνου και Αρχιτεκτονικής.» Αφού μίλησε για τη φθορά του χρόνου επισήμανε ότι «το προϊόν της Αρχιτεκτονικής είναι πάντα «νέο» και σύγχρονο. Εκφράζει και υπηρετεί το «τώρα» ακόμα και αν πρόκειται για επανακατασκευή και επανάχρηση υπάρχουσας δομημένης οντότητας. Υπάρχει καλή και κακή Αρχιτεκτονική, δεν υπάρχει όμως «γερασμένη» Αρχιτεκτονική. Η Αρχιτεκτονική με όχημα το χρόνο γίνεται αιώνια.» Ο κ. Βεντουράκης εξηγώντας τη συνέχεια χρόνου και Αρχιτεκτονικής κατέληξε: «Ως κύρια αποστολή της Αρχιτεκτονικής αναδεικνύεται η αποκατάσταση της «ομαλής συνέχειας» με την πλήρωση των κενών που δημιουργούνται στο προϋπάρχον δομημένο περιβάλλον είτε με νέες αρχιτεκτονικές δημιουργίες είτε με ανανεωμένες προϋπάρχουσες». 

Η κα Πόπη Παπαντωνίου, Αρχιτέκτων, Μέλος Δ.Σ ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ, τόνισε μεταξύ άλλων:

«Είμαι γέννημα –θρέμμα Πειραιώτισσα και ηλικίας κατάλληλης για να θυμάμαι το παλιό Ρολόι. Θυμάμαι την αίγλη του, τις αναφορές σε αυτό, αλλά και το θρήνο την εποχή της κατεδάφισής του», είπε η κα Παπαντωνίου. 
Ανέφερε ότι το Δ.Σ ΣΑΔΑΣ ΠΕΑ, από επιστημονική άποψη, δεν συμφωνεί με τις ανακατασκευές μνημείων που έχουν εξαφανιστεί και σημείωσε ότι: «δεν πρόκειται για ανακαίνιση ούτε αναστήλωση κατεστραμμένου κτιρίου στα υπολείμματα του, αλλά για ανακατασκευή ιστορικού κτιρίου από την αρχή». 

Κλείνοντας την Ημερίδα ο Δήμαρχος Πειραιά, τόνισε μεταξύ άλλων:

«Από τα βάθη της καρδιάς μου να ευχαριστήσω όλες και όλους τους πολύ ξεχωριστούς, πολύ σημαντικούς ομιλητές. Όλους τους συνεργάτες μου, που βοήθησαν να διοργανωθεί αυτή η πολύ ποιοτική ημερίδα. Δημοκρατία σημαίνει να μπορείς να ακούς όλες τις απόψεις και μάλιστα να τις προσκαλείς. Αλλά, επίσης σημαίνει, να διατηρείς το καθήκον και τη δέσμευση να αποφασίζεις σύμφωνα με όσα ορίζει το Σύνταγμα και οι Νόμοι της χώρας. Εκείνο που βλάπτει πολύ το δημόσιο βίο της χώρας είναι η αναβλητικότητα. Οι διάλογοι που κρατούν 50-60 χρόνια χωρίς έργο.
Την απόφαση την έχουμε πάρει πολύ ώριμα, μετά από βαθιά μελέτη. Το χρωστάμε στην Ιστορία μας, γιατί Πειραιάς με ελλείψεις και αναπηρίες, δεν είναι Πειραιάς.
Θέλω να πω ακόμη, με αυτήν την ευκαιρία, ότι είναι σε υψηλή στόχευση όλα τα νεοκλασικά που έχουν μείνει στη θέση τους, όλων των ιδιωτών. Τα όσα ανήκουν στο Δήμο του Πειραιά, τα έχουμε αναδείξει και αξιοποιήσει. Νομίζω ότι το βράδυ που θα έχουμε και κάποιους επιχειρηματίες στο δείπνο των χορηγιών, θα κληθούν πιο έντονα, πιο πιεστικά, πιο παρακλητικά δηλαδή να αναλάβουν πρωτοβουλίες. Τους συμφέρει. Και να τα αποκαταστήσουν, να τα ανακαινίσουν και να τα χρησιμοποιήσουν. Είτε ως γραφεία των επιχειρήσεών τους είτε ως κατοικίες των οικογενειών τους. Θα το προσπαθήσουμε. Σε κάθε περίπτωση εμείς και τα καθαρίζουμε και τα αναδεικνύουμε.
Από τα βάθη της καρδιάς μου ένα πολύ μεγάλο ευχαριστώ, εκτός από τους ομιλητές, στη σπουδαία δημοσιογράφο κα Χρύσα Ταβουλάρη, που έχει βιώματα Πειραιώτικα, η οποία συντόνισε αυτήν την πολύ σημαντική ημερίδα και έδωσε μια δική της ποιότητα και ένα δικό της κύρος.  
Να σας ευχαριστήσω, όσους είχατε την υπομονή να την παρακολουθήσετε ολόκληρη. Δεν είναι σύνηθες για τα ελληνικά δεδομένα, πρέπει να εκπαιδεύσουμε πολύ τον εαυτό μας οι νεοέλληνες «εις το ακούειν». Έχουμε μάθει μόνον «εις το ομιλείν», τα ξέρουμε όλα, τα επιλύουμε όλα είτε δια της οργής μας, είτε δια του «καφενέ» μας.
Δεν είναι έτσι. Πρέπει να μάθουμε να ακούμε και την άλλη άποψη. Αυτό σημαίνει Δημοκρατία.
Ένα μεγάλο θέμα που ξεκινάμε είναι να μεγαλώσει ο Πειραιάς με την επιστροφή των Πειραιωτών στον Πειραιά της καρδιάς τους. Ελπίζω το απόγευμα να είστε όλοι εδώ στην συναυλία. Να είστε καλά».

Την ημερίδα συντόνισε η δημοσιογράφος κα Χρύσα Ταβουλάρη. Αξίζει να σημειωθεί ότι, τις εργασίες της ημερίδας παρακολούθησαν πολλοί φοιτητές του Πανεπιστημίου Πειραιά, σπουδαστές από τα ΙΕΚ ΑΚΜΗ και μαθητές σχολείων της πόλης.
Παραβρέθηκαν Αντιδήμαρχοι, Δημοτικοί και Κοινοτικοί Σύμβουλοι καθώς  και πολλές Πειραιώτισσες και Πειραιώτες.

Διαβάστε επίσης: