Πρόκειται για τρία θραύσματα του Παρθενώνα, τα οποία εδώ και αιώνες φυλάσσονται στις συλλογές του Ποντίφικα και στα Μουσεία του Βατικανού
Ο πάπας Φραγκίσκος αποφάσισε να δωρίσει θραύσματα του Παρθενώνα που βρίσκονταν στα μουσεία του Βατικανού, «ως μαρτυρία και ένδειξη της επιθυμίας για συνέχιση της οικουμενικής πορείας αλήθειας».
Πιο συγκεκριμένα, σε επίσημο ανακοινωθέν του Βατικανού υπογραμμίζεται:
«Ο πάπας Φραγκίσκος, ως ουσιαστική απόδειξη της ειλικρινούς επιθυμίας για συνέχιση της οικουμενικής πορείας για την μαρτυρία της αλήθειας, αποφάσισε να δωρίσει στην Αυτού Μακαριότητα Ιερώνυμο, Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος, τρία θραύσματα του Παρθενώνα, τα οποία εδώ και αιώνες φυλάσσονται με μεγάλη φροντίδα στις συλλογές του Ποντίφικα και στα Μουσεία του Βατικανού, και τα οποία εκτίθενταν σε εκατομμύρια επισκέπτες».
Τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης αναφέρονται, με λεπτομέρειες, στα τρία θραύσματα του Παρθενώνα που ο Πάπας Φραγκίσκος αποφάσισε να δωρίσει στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και στην Ελλάδα. Πρόκειται για τρία θραύσματα σε πεντελικό μάρμαρο, τα οποία έφτασαν στο Βατικανό τον δέκατο ένατο αιώνα, τα οποία ανήκουν στα γλυπτά του Παρθενώνα.
Το πρώτο θραύσμα, σύμφωνα με τους ειδικούς, ανήκει σε ένα από τα άλογα του τέθριππου της Αθηνάς. Το δεύτερο θραύσμα, σύμφωνα με το ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Ans, είναι κεφαλή εφήβου. Πρόκειται για πρόσωπο των γλυπτών το οποίο βρισκόταν έξω από τον σηκό του ναού και έφερε άρτο, που προσφερόταν κατά τα Παναθήναια. Το τρίτο θραύσμα, τέλος, είναι μια ανδρική κεφαλή με γένια, η οποία ανήκει στη νότια μετόπη, όπου απεικονιζόταν η Κενταυρομαχία.
Το Βατικανό γίνεται έτσι το πιο πρόσφατο δυτικό κράτος που επέστρεψε τα θραύσματά του από τα μάρμαρα του Παρθενώνα στην Ελλάδα, αντίθετα με Βρετανικό Μουσείο , όπως σημειώνει το Associated Press.
Αλλά η δήλωση του Βατικανού δείχνει ότι η Αγία Έδρα ήθελε να καταστήσει σαφές ότι δεν ήταν διμερής απόφαση να επιστραφούν τα μάρμαρα από το κράτος του Βατικανού στην Ελλάδα, αλλά μάλλον μια θρησκευτικά εμπνευσμένη δωρεά. Η δήλωση μπορεί να διατυπώθηκε για να μην δημιουργηθεί ένα προηγούμενο που θα μπορούσε να επηρεάσει άλλα εκθέματα στα Μουσεία του Βατικανού.
To «θραύσμα Fagan» του Παρθενώνα μένει για πάντα στην Ελλάδα
Το επονομαζόμενο «θραύσμα Fagan», το τμήμα της πλάκας που ανήκει στην ανατολική ζωφόρο του Παρθενώνα και που αναπαριστά το πόδι της Αρτέμιδας, θεάς του κυνηγιού, καθισμένης σε θρόνο, μπορεί να μείνει για πάντα στην Ελλάδα.
Η Κυβέρνηση της Περιφέρειας της Σικελίας, με απόφαση του Περιφερειακού Συμβουλίου, έδωσε τη συγκατάθεσή της για την «αποδέσμευση» του αντικειμένου, δηλαδή την τεχνική πράξη που ήταν απαραίτητη για την οριστική επιστροφή του θραύσματος στην Αθήνα, έχοντας λάβει τις προηγούμενες εβδομάδες το «πράσινο φως» από τη Νομική Υπηρεσία του Ιταλικού Κράτους, για τη διαδικασία «αποδέσμευσης» από τη Σικελία, με σκοπό την επιστροφή του στην Ελλάδα, καθώς και την έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού της Ιταλικής Δημοκρατίας σχετικά με την αρμοδιότητα της Περιφέρειας της Σικελίας να προχωρήσει σε αυτή την κατεύθυνση.
Απομένει τώρα η τελική έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας, η οποία με αυτές τις προϋποθέσεις, αναμένεται να δοθεί τάχιστα. Η Σικελία, λοιπόν, ανοίγει τον δρόμο για την επιστροφή στην Ελλάδα των Γλυπτών του Παρθενώνα, καταθέτοντας την καθοριστική συμβολή της στη συζήτηση που διεξάγεται εδώ και καιρό σε διεθνές επίπεδο.
Η εκκίνηση της διαδικασίας στο Υπουργείο Πολιτισμού της Ιταλίας έγινε με πρωτοβουλία της Περιφέρειας της Σικελίας, η οποία, μετά από πρόταση του Περιφερειακού Συμβούλου για την Πολιτιστική Κληρονομιά και τη Σικελική Ταυτότητα Αλμπέρτο Σαμονά, είχε διαβιβάσει σχετικό αίτημα στην «Επιτροπή για την ανάκτηση και την επιστροφή των Πολιτισμικών Αγαθών» που είχε συσταθεί στο Ιταλικό Υπουργείο Πολιτισμού. Η παραπάνω ενέργεια αποτέλεσε ένθερμη επιδίωξη του Περιφερειακού Συμβούλου Α. Σαμονά και του Προέδρου της Περιφέρειας της Σικελίας Νέλλο Μουσουμέτσι, καθώς και της Ελληνίδας Υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνας Μενδώνη.
Το αρχαιολογικό εύρημα, κατέληξε στις αρχές του 19ου αιώνα στα χέρια του Άγγλου προξένου Ρόμπερτ Fagan υπό συνθήκες μη πλήρως κατανοητές. Μετά τον θάνατό του κληροδοτήθηκε στη σύζυγό του, η οποία, εν συνεχεία, το πούλησε, μεταξύ του 1818 και 1820, στο Βασιλικό Μουσείο του Πανεπιστημίου του Παλέρμο, σημερινός διάδοχος του οποίου είναι το Περιφερειακό Αρχαιολογικό Μουσείο «Αντονίνο Σαλίνας». Από τον περασμένο Ιανουάριο, το θραύσμα βρίσκεται ήδη στο Μουσείο της Ακρόπολης στην Αθήνα, όπου κατά τη διάρκεια τελετής, στην οποία παρευρέθηκε ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, επανασυνδέθηκε με την αρχική ζωφόρο από την οποία είχε αφαιρεθεί.
Η επιστροφή στην Αθήνα κατέστη δυνατή βάσει Συμφωνίας, η οποία προέκυψε από τον γόνιμο διάλογο μεταξύ της Κυβέρνησης της Σικελίας -με τον Σύμβουλο Α. Σαμονά- και της Κυβέρνησης της Αθήνας -με την Υπουργό Λ. Μενδώνη- και συνήφθη τελικά μεταξύ του Περιφερειακού Αρχαιολογικού Μουσείου «Αντονίνο Σαλίνας» του Παλέρμο, υπό τη διεύθυνση της Δρ Κατερίνα Γκρέκο, και του Μουσείου της Ακρόπολης των Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του Καθηγητή Νικολάου Σταμπολίδη, προβλέποντας την πολυετή μεταφορά και ανταλλαγή αρχαιολογικών ευρημάτων μεταξύ των δύο μουσειακών ιδρυμάτων, σύμφωνα με το άρθρο 67 του Κώδικα Πολιτισμικών Αγαθών και Τοπίου της Ιταλικής Δημοκρατίας και του άρθρου 25 του Νόμου «Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Βάσει της συμφωνίας, από τον περασμένο Φεβρουάριο εκτίθεται στο Παλέρμο ένα σημαντικό ακέφαλο άγαλμα της θεάς Αθηνάς από το Μουσείο της Ακρόπολης, που χρονολογείται περί τα τέλη του 5ου αιώνα π.Χ. Το άγαλμα γνωρίζει ήδη υψηλή επισκεψιμότητα και θα παραμείνει στο Μουσείο Σαλίνας για τέσσερα χρόνια. Ακολούθως, ένας γεωμετρικός αμφορέας του πρώτου μισού του 8ου αιώνα π.Χ., επίσης από το Μουσείο της Ακρόπολης, θα εκτεθεί στο Μουσείο Σαλίνας για άλλα τέσσερα χρόνια. Η Συμφωνία, που υπεγράφη τον περασμένο Φεβρουάριο στη σικελική πρωτεύουσα παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας Λίνας Μενδώνη και της Ιταλίδας Υφυπουργού Πολιτισμού γερουσιαστή Λουτσία Μποργκοντζόνι, προβλέπει, ακόμη, τη διοργάνωση εκθέσεων και άλλων κοινών πρωτοβουλιών που θα πραγματοποιηθούν σε συνεργασία μεταξύ Σικελίας και Ελλάδας επί θεμάτων διεθνούς πολιτιστικού ενδιαφέροντος.