Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!
Επιμέλεια συνέντευξης: Δήμητρα Τσιαούση
Το θέατρο του Παπουτσιού Πάνω στο Δέντρο συνεργάζεται και πάλι με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο πλαίσιο της παράστασης «Η ΣΚΙΑ ΤΗΣ ΜΥΓΑΣ», ένα μονόπρακτο της Βαλεντίνας Παπαδημητράκη, που παρουσιάζεται εκτός μια καθιερωμένης θεατρικής σκηνής, δηλαδή στο καφενείο «ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑ» στον Πειραιά. Παρακολουθώντας την παράσταση, μας γεννήθηκαν ερωτήματα γύρω από την έμπνευση της δράσης αυτής, το ίδιο το κείμενο και τις σημασιολογικές έννοιες που καταπιάνεται. Η συγγραφέας του κειμένου και οι δύο ηθοποιοί Τάσος Καρακύκλας & Σοφία Λιάκου ήρθαν στο PIRAEUS PRESS για μια διαφωτιστική συνέντευξη…
Αισίως ο 2ος κύκλος παραστάσεων στον καφενείο «ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΠΟΛΙΤΕΙΑ». Μιλήστε μας για την επιλογή του χώρου.
Τάσος Καρακύκλας: Η «Ελευθέρα Πολιτεία» αποτέλεσε το ιδανικό σκηνικό για την παράστασή μας, καθώς είχε όλα τα χαρακτηριστικά που φανταστήκαμε την περίοδο της προετοιμασίας μας. Ένα παραδοσιακό καφενείο στο κέντρο της πόλης, που αντιστέκεται στον χρόνο και υποδέχεται καθημερινά ανθρώπους κάθε ηλικίας. Στην καρδιά της αγοράς, δίπλα στο λιμάνι, μέσα σε μια στοά με καταστήματα και γραφεία. Όλα αυτά συμβάλλουν στη συνολική εμπειρία του θεατή που έρχεται να δει τη δουλειά μας. Επιπλέον, η Βάσω και η Σταματίνα, που διαχειρίζονται το καφενείο, έχουν αγκαλιάσει με αγάπη και εμπιστοσύνη το εγχείρημα και συμβάλλουν στο έπακρο, ώστε να δημιουργούμε κάθε φορά τις ιδανικές συνθήκες συνάντησης της παράστασης με το κοινό.
Η αποξένωση στις μεγαλουπόλεις είναι φαινόμενο παγκόσμιο. Η επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες μοιάζει αδύνατη;
Σοφία Λιάκου: Η αποξένωση των ανθρώπων στις μεγαλουπόλεις είναι ένα φαινόμενο που αποκτά ανησυχητικές διαστάσεις. Η ταχύτητα και οι απαιτήσεις της καθημερινότητας έχουν ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να μην αφιερώνουν χρόνο για να συνδεθούν, να επικοινωνήσουν και να συνάψουν ουσιαστικές σχέσεις. Παράλληλα, η ταχύτατη εξέλιξη της τεχνολογίας και η εισβολή της σε όλα σχεδόν τα πεδία της ανθρώπινης δραστηριότητας αφήνει στο περιθώριο μνήμες και παραδόσεις χρόνων, λες και αποτελούν βαρίδι στην εξέλιξη. Εξέλιξη όμως χωρίς ιστορία προσωπική και συλλογική δεν υπάρχει. Η επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες μοιάζει αναγκαία για τη συνέχεια του πολιτισμού μας. Επιβάλλεται η σύνθεση στοιχείων από το παρελθόν με τα νέα τεχνολογικά μέσα και όχι η ρήξη.
Η αλλοίωση της φυσιογνωμίας των μεγαλουπόλεων έχει επέλθει από την εισβολή των Airbnb;
Σοφία Λιάκου: Το Airbnb είναι μια πλατφόρμα βραχυχρόνιας μίσθωσης πού έχει εξελιχθεί σε κοινωνικό φαινόμενο με κάποιες θετικές αλλά κυρίως με αρνητικές συνέπειες σε παγκόσμια κλίμακα. Οι συνέπειές του είναι πολλές φορές ικανές να αλλοιώσουν τη φυσιογνωμία μιας γειτονιάς και κατ’ επέκταση της πόλης. Αρχικά μειώνει τη δυνατότητα εύρεσης στέγης από τους μόνιμους κατοίκους εξωθώντας τους να ζουν πολλές φορές σε άθλιες συνθήκες και ταυτόχρονα καθιστά εκείνους που διαθέτουν τα σπίτια τους στους τουρίστες, ξένους στην ίδια τους την περιουσία, με έναν τρόπο που και οι ίδιοι πολλές φορές δεν συνειδητοποιούν. Πολλοί ιδιοκτήτες το επιλέγουν από ανάγκη επιβίωσης. Άλλοι παρασύρονται από μια ΄΄φούσκα΄΄εύκολου κέρδους θυσιάζοντας τον χαρακτήρα του σπιτιού τους, της γειτονιάς τους και κατά συνέπεια της πόλης τους.
Το κείμενο με ποια αφορμή γράφτηκε;
Βαλεντίνα Παπαδημητράκη: Αφορμή στάθηκε μια τηλεφωνική συζήτηση με τη Σοφία Λιάκου γύρω από τη σημερινή κοινωνική πραγματικότητα. Παρακολουθώ την εξέλιξη του φαινομένου των βραχυπρόθεσμων μισθώσεων εδώ και χρόνια. Είναι κάτι που με πληγώνει βαθιά. Έζησα επί εννιά χρόνια στα Χανιά, επέστρεψα στην Αθήνα μόλις τον περασμένο Σεπτέμβρη. Ήμουν από τους πολύ τυχερούς γιατί έπεσα σε καλούς ιδιοκτήτες. Έχω όμως φίλους που ψάχνουν μήνες για ένα αξιοπρεπές σπίτι σε λογική τιμή, που τους λένε ότι τον Απρίλιο θα πρέπει να φύγουν από το σπίτι για να μπουν τουρίστες, γνωρίζω εκπαιδευτικούς και γιατρούς που αρνήθηκαν να αναλάβουν υπηρεσία όταν ήρθαν αντιμέτωποι με αυτή την πραγματικότητα. Έχω καταπιαστεί με το θέμα και σε προηγούμενα γραπτά μου, που δεν έχουν βγει προς τα έξω, αποτέλεσαν όμως τη μαγιά για τη Σκιά της μύγας.
Ο βουβός χαρακτήρας ποιον ρόλο επιτελεί;
Τάσος Καρακύκλας: Ο Σταύρος, ο ιδιοκτήτης του καφενείου, λειτουργεί ως ενδιάμεσος κρίκος ανάμεσα στην ηρωίδα και το κοινό. Άλλοτε συμπαρατάσσεται με τους θεατές, άλλοτε συμμαχεί με τη γειτόνισσά του. Κάποτε αγνοεί τα λόγια της, τονίζοντας περισσότερο τη δημόσια μοναξιά της, άλλοτε γίνεται το ευνοϊκό αυτί που θα την αφουγκραστεί και θα τη συμπονέσει. Ωστόσο, η απουσία λόγου δεν σημαίνει σιωπή, απουσία σκέψης και δράσης. Ο λόγος του και η θέση του αρθρώνονται με μη λεκτικούς τρόπους, μέσα από την εκφραστικότητα του προσώπου, τις χειρονομίες, τη χωρική απόσταση και τις πολλαπλές οπτικές γωνίες. Η κλίμακα ενός μικρού χώρου, όπως είναι το καφενείο, μας επέτρεψε να υιοθετήσουμε κινηματογραφικές τεχνικές στη διαχείριση της παρουσίας του. Ωστόσο, το τραγούδι της τελευταίας σκηνής, με την ερμηνεία του Φώτη Σιώτα, δίνει κατά κάποιον τρόπο “φωνή” στον Σταύρο και είναι ταυτόχρονα μια συλλογική παραίνεση και εμψύχωση της ηρωίδας.
Ο τίτλος της παράστασης παραπέμπει σε εικόνα αποσύνθεσης. Έχουν οι άνθρωποι δικλείδες ασφαλείας έναντι των σαρωτικών αλλαγών της κοινωνίας;
Βαλεντίνα Παπαδημητράκη: Γράφοντας το κείμενο, επέλεξα τη μύγα ως ένα στοιχείο που παραπέμπει στη φτώχεια, στην ταπεινή καταγωγή, που μας ακολουθεί και μας βαραίνει σαν σκιά. Οι άνθρωποι παλεύουν να επιβιώσουν, να κάνουν τη ζωή τους καλύτερη, να προσαρμοστούν στην εισβολή της τεχνολογίας στην καθημερινότητα. Δικλείδες ασφαλείας είναι για μένα η γνώση, η συνειδητότητα, η επαφή με τη φύση, οι ανθρώπινες σχέσεις, η αλληλεγγύη. Ναι, θέλω να πιστεύω ότι δεν τα αφήνουμε πίσω μας όλα αυτά, ότι αγωνιζόμαστε για να παραμείνουμε άνθρωποι και να διατηρήσουμε την ομορφιά σε όλες τις πτυχές της ζωής μας.
Από ποια πλευρά έγινε η προσέγγιση του Airbnb? Για ποιους λόγους τονίζεται αυτή η οπτική;
Βαλεντίνα Παπαδημητράκη: Με ενδιέφερε να φωτίσω τον ψυχισμό ενός ανθρώπου που έχει επιλέξει να μετατρέψει το μοναδικό του σπίτι σε Airbnb. Βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αυτή την οπτική γιατί κρύβει πολλές αντιφάσεις. Θέλησα να τραβήξω τη συνθήκη στα άκρα, ακριβώς για να διευρύνω το πεδίο διερεύνησης. Η ηρωίδα μας όχι μόνο διαθέτει το σπίτι της μέσω Airbnb, αλλά γίνεται και η ίδια πελάτης σε ανάλογα καταλύματα, κάθε φορά που το σπίτι της είναι κατειλημμένο από τουρίστες. Έχει οργανώσει όλη της τη ζωή γύρω από αυτή την ιδιάζουσα επιχειρηματική δραστηριότητα. Είναι γι’ αυτήν μια προσωπική διέξοδος, ένας καινούργιος τρόπος ζωής που την κρατά σε εγρήγορση και αφήνει σε λήθαργο το επώδυνο παρελθόν της. Παρατηρεί τις αλλαγές που έχει επιφέρει στη γειτονιά της ο υπερτουρισμός, παροτρύνει τον ιδιοκτήτη του καφενείου να ακολουθήσει τα βήματά της και παρασύρει το κοινό από τη θέση του αμέτοχου θεατή σε ενεργοποιημένο σκεπτόμενο πολίτη.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ.
