Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!
Επιμέλεια Συνέντευξης Δήμητρα Τσιαούση
Συναντήσαμε τον Ελισσαίο Βλάχο, σκηνοθέτη της Θεατρικής παράστασης «Όταν μεγαλώσω, θα γίνω Νάνα Μούσχουρη», του Νταβίντ Λελαί-Ελό σε ερμηνεία του ταλαντούχου Μάνου Καρατζογιάννη. Η παράσταση που γνώρισε πρώτη φορά το ελληνικό κοινό, χάρη στην μετάφραση της Αγγελικής Βουλουμάνου και παρουσιάζεται από τις 29 Σεπτεμβρίου στο Θέατρο Σταθμός, έχοντας ήδη κλέψει τις εντυπώσεις. Η συνομιλία μας παρακάτω ήταν αποκαλυπτική και πολύ «ανοιχτή»…
Δήμητρα Τσιαούση - Η επιλογή του ηθοποιού Μάνου Καρατζογιάννη για τον μονόλογο με ποιο κριτήριο έγινε; Πώς προέκυψε η γόνιμη συνεργασία σας;
Ελισσαίος Βλάχος - Με τον Μάνο γνωριζόμαστε από την περίοδο που σπουδάζαμε στη δραματική σχολή. Δεν είχαμε συνεργαστεί επί σκηνής, αλλά παρακολουθώ τη διαδρομή του. Μου ταίριαζε το επικοινωνιακό του ταμπεραμέντο σε συνδυασμό με την ευαισθησία και το ένστικτό του σε σχέση με τα θέματα που διαπραγματεύεται το έργο. Εκτίμησα επίσης την εμπειρία που έχει ως ηθοποιός, αλλά και ως σκηνοθέτης, στην απόδοση μονολόγων.
Δ.Τσιαούση - «Η μετάβαση προς την ωρίμανση έρχεται μέσω της μεταμφίεσης», δηλώνει ο συγγραφέας. Ποιός ο ρόλος της μεταμφίεσης στην ψυχοσύνθεση του ήρωα;
Ε. Βλάχος - Όπως επίσης λέει ο συγγραφέας «η μεταμφίεση είναι ο δικός μου τρόπος να διορθώσω τον κόσμο.» Η μεταμφίεση είναι ένας ασφαλής χώρος για τον ήρωα. Όχι για να κρυφτεί, αλλά για να ανοιχτεί. Του δίνει τον χώρο να μετασχηματίσει τη θλίψη, το θυμό και την οργή του. Να διερευνήσει αυτά που του δίνουν χαρά και δύναμη.
Δ.Τσιαούση - Η έκφραση της διαφορετικότητας έρχεται μέσω της Τέχνης. Θεωρείται ότι η Τέχνη «μιλά» στη δική της "γλώσσα", αντανακλώντας το παρόν της κοινωνίας;
Ε. Βλάχος - Νομίζω πως την Τέχνη μόνο ως προϊόν του παρόντος μπορούμε να τη εκλάβουμε. Πάντα στο κοινωνικό πλαίσιο που τη διαμορφώνει. Ακόμη και αν ένα καλλιτεχνικό έργο μας φανεί εύπεπτο, αδιάφορο και απολίτικο, αυτό είναι αντανάκλαση μιας κοινωνίας που προτιμά να βιώνει τα πράγματα εύπεπτα, αδιάφορα και απολίτικα. Δεν εννοώ πως η κοινωνία είναι ένα αδιαίρετο και ομοιογενές σύνολο, αλλά κάθε τμήμα της βρίσκει τους εκφραστές της.
Η μεταμφίεση είναι ένας ασφαλής χώρος για τον ήρωα. Όχι για να κρυφτεί, αλλά για να ανοιχτεί.
Δ.Τσιαούση - Έχετε ασχοληθεί με το θέατρο για παιδικό και ενήλικο κοινό. Ποιες είναι οι διαχωριστικές γραμμές, αν υπάρχουν, μεταξύ τους; κλίνετε περισσότερο προς το ένα ή το άλλο;
Ε. Βλάχος - Αγαπάω το παιδικό θέατρο, μου έχει προσφέρει πολύ μεγάλη χαρά και συγκίνηση. Μου έχει υπενθυμίσει την απροκατάληπτη ματιά των παιδιών, που είναι πρόθυμα να πιστέψουν τα πάντα και να αμφισβητήσουν τα πάντα. Που αν βαρεθούν δεν θα στο κρύψουν κι αν ενθουσιαστούν θα το εκδηλώσουν τη στιγμή που γίνεται η παράσταση. Θα πρότεινα σε όλες και όλους όσους ασχολούνται με το θέατρο να περάσουν έστω και για λίγο απ’ αυτό το χώρο. Είναι πολύτιμη εμπειρία και κακώς από κάποιους υποτιμάται ως μια δεύτερη επαγγελματική επιλογή. Υπάρχουν σίγουρα διαφορές στην πρόσληψη. Τα παιδιά δεν δίνουν τόση βάση στο λεκτικό κομμάτι, τους ενδιαφέρει περισσότερο η δράση, η κινησιολογία. Η συναισθηματική τους νοημοσύνη είναι πιο ενεργή και αναπτυγμένη. Δεν κυριαρχεί η εγκεφαλική επεξεργασία.
Δ.Τσιαούση - Η πρώτη σας σκηνοθετική δουλειά σε μονόλογο, και μάλιστα απαιτητικό. Ποια στοιχεία του μονολόγου σας συγκινούν;
Ε. Βλάχος - Η βαθειά εξομολόγηση του ήρωα. Το θάρρος του να μας δείξει την ευαλωτότητά του. Να μιλήσει για την ντροπή του, για τα τραύματά του, αλλά και για τις επιθυμίες του. Και φυσικά ο αυτοσαρκασμός του!
Δ.Τσιαούση - Μεταφέροντας το εκτενές έργο του Νταβίντ Λελαι-Ελό είναι, από μόνο του, επίπονη υπόθεση. Πώς έγινε η επιλογή των σκηνών- ενοτήτων για τον μονόλογο;
Ε. Βλάχος - Βασιστήκαμε αρχικά στη διασκευή που είχε γίνει για τη γαλλική παράσταση το 2019, μιας και το έργο αρχικά είχε εκδοθεί ως ένα αφηγηματικό πεζογράφημα.
Στη συνέχεια, σε συνεργασία αρχικά με τη μεταφράστρια Αγγελική Βουλουμάνου και κατόπιν με τον ερμηνευτή Μάνο Καρατζογιάννη, αλλά και τους υπόλοιπους συντελεστές, προχωρήσαμε σε κάποιες επιπλέον περικοπές ή και μεταθέσεις.
Μία πρόκληση που είχαμε να αντιμετωπίσουμε ήταν οι πραγματολογικές αναφορές σε πρόσωπα και καταστάσεις της Γαλλίας. Προσπαθήσαμε να κρατήσουμε την ατμόσφαιρα, χωρίς να επιβαρύνουμε με πολλές πληροφορίες, άγνωστες ως επί το πλείστον, το κοινό. Επίσης κάποιες λίγες φορές, επιλέξαμε να αφήσουμε απ’ έξω κάποια μικρά συμβάντα, θεωρώντας πως έτσι κρατούσαμε πιο σφιχτό το νήμα της αφήγησης χωρίς να χάνουμε τον πυρήνα της ιστορίας του ήρωά μας.
Δ.Τσιαούση - Έχετε παρακολουθήσει την πρώτη θεατρική μεταφορά στο Παρίσι το 2019;
Ε. Βλάχος - Το 2019 δεν γνώριζα καν την ύπαρξη του έργου. Κατόπιν δεν το είδα σε βίντεο, δεν το επιδίωξα, δεν ξέρω καν εάν έχει υπάρξει τέτοια καταγραφή. Άλλωστε η ζωντανή διαδικασία του θεάτρου υστερεί πάρα πολύ από την καταγραφή της σε ένα ψηφιακό αρχείο. Θα ήθελα να είχα πάει τώρα τον Σεπτέμβριο στην επανάληψη της παράστασης στο Παρίσι, και αφού πλέον είχε ολοκληρωθεί η δουλειά μας εδώ, αλλά επαγγελματικοί λόγοι δεν μου το επέτρεψαν. Χάρηκα όμως που πήγαν η Αγγελική και ο Μάνος , που συναντήθηκαν με τον συγγραφέα, τον γάλλο ηθοποιό και με την ίδια την Νάνα Μούσχουρη!
Η αποδοχή και η λάμψη της Νάνας Μούσχουρη, θεωρώ πως ήταν και είναι μεγαλύτερη στη Γαλλία, απ’ ότι στην Ελλάδα.
Δ.Τσιαούση - Το κείμενο έρχεται στο ελληνικό κοινό μέσα από τη μετάφραση της Αγγελικής Βουλουμάνου. Μιλήστε μας για την συνεργασία σας.
Ε. Βλάχος - Με την Αγγελική έχουμε γνωριστεί εδώ και λίγα χρόνια στην χορωδία String Theory. Γνώριζε την ενασχόλησή μου με το θέατρο και εγώ την ενασχόλησή της με το χώρο του βιβλίου. Η ίδια μου πρότεινε το έργο, το μετέφρασε και αρχίσαμε μετά να δουλεύουμε πάνω σε αυτό, ώστε να του δώσουμε μια σχεδόν τελική μορφή. Η τελική μορφή πάντα δίνεται στις πρόβες. Αν δεν μιλήσει τα λόγια ο ηθοποιός, δεν μπορεί να είσαι σίγουρος. Συνεργαστήκαμε πολύ καλά με την Αγγελική και συνεχίζουμε με αυτή την ποιότητα να συνεργαζόμαστε και στο κομμάτι της παραγωγής. Ακούμε ο ένας την άλλη. Δίνουμε χώρο για πρωτοβουλίες και κυρίως εμπιστευόμαστε η μία τον άλλο.
Δ.Τσιαούση - Το ελληνικό κοινό ταυτίζεται στον ίδιο βαθμό με τον ήρωα Μιλού, συγκριτικά με το γαλλικό; Το κείμενο «διαβάζεται» με τον ίδιο τρόπο;
Ε. Βλάχος - Υπάρχει μια διαφορά σίγουρα. Η αποδοχή και η λάμψη της Νάνας Μούσχουρη, θεωρώ πως ήταν και είναι μεγαλύτερη στη Γαλλία, απ’ ότι στην Ελλάδα. Στη Γαλλία ήταν μια ποπ τραγουδίστρια και αναφέρω τη λέξη για να προσδιορίσω τη δημοφιλία, όχι την ποιότητα. Στην Ελλάδα είναι ένας μύθος, μια ελληνίδα γυναίκα που έχει κατορθώσει μια αξεπέραστη καριέρα πέρα από τα σύνορα της χώρας μας. Δεν γνωρίζουμε όμως τα τραγούδια της στα γαλλικά, ή στα αγγλικά. Την έχουμε στα αυτιά μας κυρίως με τις μελωδίες του Χατζηδάκη. Όταν λοιπόν, για παράδειγμα, ο συγγραφέας μιλά με στίχους των γαλλικών τραγουδιών της, οι αναφορές αυτές απουσιάζουν στο ελληνικό κοινό. Πέραν όμως των διαφορών, υπάρχει η μεγάλη ομοιότητα. Οι ανησυχίες, οι επιθυμίες, οι συγκρούσεις και τα όνειρα είναι κοινά.
Πληροφορίες για την παράσταση θα βρειτε ΕΔΩ.
