Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!
...του Ιωάννη Παναγιωτούλια, Γενικού Γραμματέα Δήμου Ελευσίνας
Α. Εισαγωγή
Από την εμφάνιση των πρώτων ανατομικά σύγχρονων ανθρώπων, έως και σήμερα, έχουν καταγραφεί αρκετές απειλές, οι οποίες ήταν και δύνανται να αλλάξουν τα όσα μέχρι τώρα γνωρίζουμε για τον κόσμο μας. Με την έλευση μιας απειλής, κλονιζόταν και η εκάστοτε τάξη πραγμάτων, προκαλώντας σημαντικές αλλαγές στην κανονικότητα και την καθημερινότητα του ανθρώπινου οικοδομήματος. Έτσι, οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της εξελικτικής τους πορείας, σταδιακά, υιοθέτησαν την αρχή της πρόληψης. Σύμφωνα με την αρχή αυτή, οι αλλαγές που ενδέχεται να προκληθούν υπό την επήρεια μιας απειλής, θα προλαμβάνονται, μέσα από ένα κατάλληλο σχεδιασμό, διασφαλίζοντας την ευρωστία και σταθερότητα των τεσσάρων συστατικών της βιόσφαιρας, δηλαδή: α) της ατμόσφαιρας, β) της γεώσφαιρας, γ) της υδατόσφαιρας και δ) της τεχνόσφαιρας ή σφαίρας των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Σε αυτό το άρθρο, με τη βοήθεια των μαθηματικών, θα επιχειρήσουμε να εκτιμήσουμε τις αλλαγές που είναι πιθανό να προκληθούν κάτω από την επίδραση μιας απειλής και ακολούθως θα ερμηνεύσουμε τα αποτελέσματα μέσα υπό το πρίσμα διαφόρων επιστημών.
Β. Εκτίμηση των αλλαγών με τη βοήθεια των μαθηματικών
Υπό μια έννοια, εκτίμηση των αλλαγών σημαίνει τη δισδιάστατη απεικόνιση τους πάνω σε μία επιφάνεια (Χάρτης Αλλαγών), η οποία αντιπροσωπεύει το επίπεδο πάνω στο οποίο κινούνται οι αλλαγές αυτές. Για να εκτιμήσουμε την επιφάνεια αυτή (δηλαδή τα όρια και την έκτασή της) ορίζουμε τη συνάρτηση f(x) με πεδίο ορισμού το κλειστό διάστημα [α, β], όπου η ανεξάρτητη μεταβλητή (x) αντιπροσωπεύει τις απειλές. Η συνάρτηση f(x) είναι συνεχής στο πεδίο ορισμού της και για κάθε x που ανήκει στο πεδίο ορισμού, η f(x) ≥ 0. Σύμφωνα με τα παραπάνω η ζητούμενη επιφάνεια περικλείεται (όρια) από τη γραφική παράσταση της f(x), τον άξονα x'ox και τις κατακόρυφες ευθείες x=α και x=β. Το εμβαδό της επιφάνειας (έκταση) υπολογίζεται από το ορισμένο ολοκλήρωμα της συνάρτησης f(x), στο κλειστό διάστημα [α, β], όπου τα σημεία α και β αντιστοιχούν στο κάτω και άνω άκρο ολοκλήρωσης:
Το παραπάνω ολοκλήρωμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την χαρτογράφηση των αλλαγών, σε παγκόσμιο ή εθνικό ή τοπικό ή ατομικό επίπεδο, όπου αναλόγως αλλάζει η μεταβλητή x (x=απειλή ή απειλές), καθώς και το πεδίο ορισμού της συνάρτησης. Για παράδειγμα, οι αλλαγές που θα συμβούν στην προσωπική μας ζωή (Ατομικός Χάρτης Αλλαγών), κάτω από την απειλή του νέου κορωνοϊού θα είναι:
Όπως βλέπουμε το πεδίο ορισμού της συνάρτησης f(x), για την εκτίμηση του Ατομικού Χάρτη Αλλαγών κάτω από την επίδραση του νέου κορωνοϊού, είναι το [α= ημερομηνία γέννησής μας, β= σήμερα]. Αυτό συμβαίνει γιατί, οι αλλαγές που θα προκληθούν στη ζωή μας σχετίζονται, σε μεγάλο βαθμό, από την προσωπικότητά μας, στην οποία πέρα από την κληρονομικότητα παίζει ρόλο και το ιδιαίτερο περιβάλλον μας, που διαμορφώνεται από όλα τα μοναδικά γεγονότα που ανέπτυξαν και επηρέασαν την εξέλιξη των τμημάτων του εγκεφάλου μας. Κάθε φορά όμως, που υπολογίζουμε το παραπάνω ολοκλήρωμα και σε οποιοδήποτε επίπεδο, διαπιστώνουμε πως η λύση του διαφέρει και έτσι κάθε φορά προκύπτει μια «νέα επιφάνεια», πάνω στην οποία κινούνται οι αλλαγές. Το γεγονός αυτό δεν είναι τελείως παράδοξο καθώς ζούμε σε μια πραγματικότητα μεγάλων και ραγδαίων εξελίξεων. Κάθε τομέας και πτυχή της ζωής μας, είναι σε διαρκή μεταβολή – ο τρόπος που εργαζόμαστε, ο τρόπος που αλληλεπιδρούμε, ο τρόπος που εκπαιδευόμαστε και γενικότερα, η ίδια μας η ζωή.
Γ. Ερμηνεία της «νέας επιφάνειας» με τη βοήθεια της ψυχολογίας
Η «νέα επιφάνεια» που δημιουργείται κάθε φορά, με τη βοήθεια της ψυχολογίας ερμηνεύεται ως «νέα θεώρηση» ή «νέα επίγνωση». Κάθε θεώρηση λειτουργεί ως μια προσωπική εικόνα που έχουμε δημιουργήσει με τη σκέψη μας, σύμφωνα με αυτά που κατανοούμε και έπειτα τα προβάλουμε στον κόσμο γύρω μας. Είναι μια γενική άποψη που σχηματίζουμε για κάτι ή για κάποιον και λειτουργεί ως οδηγός για τις απόψεις μας, τη στάση μας και τις ενέργειές μας. Είναι ο χάρτης, που συνεχώς διαβάζει το υποσυνείδητο, για να ρυθμίσει τις αντιδράσεις μας, χωρίς ανάγκη για σκέψη. Η μόνη παγίδα όμως με τις θεωρήσεις, είναι ότι μόλις τις δημιουργήσουμε, παγιώνονται σαν να γράφτηκαν σε πέτρα ή στον σκληρό δίσκο του μυαλού μας. Αυτό σημαίνει, ότι δεν βλέπουμε τη ζωή όπως πραγματικά είναι, αλλά τη βλέπουμε μέσα από την προσωπική μας θεώρηση. Η θεώρηση αυτή ευθυγραμμίζεται με τις πεποιθήσεις και τις στάσεις μας, περιορίζοντας σημαντικά τη ροή θετικών πληροφοριών που απαιτούνται για τον εντοπισμό των ευκαιριών που υπάρχουν. Όμως ελλοχεύει ένας μεγάλος κίνδυνος, μια διαστρεβλωμένη θεώρηση, να παράξει και διαστρεβλωμένα αποτελέσματα, καθώς αλυσιδωτά επηρεάζονται τα συναισθήματα, η συμπεριφορά, οι συνήθειες, οι στόχοι, οι πράξεις και οι αντιδράσεις στο άμεσο και ευρύτερο περιβάλλον μας. Άρα, κάθε φορά απαιτείται ένα «καινούργιο επίπεδο θεώρησης» καθώς αυτό που μας έφερε στην παρούσα κατάσταση, δεν ήταν αρκετό, ώστε να μας οδηγήσει στο επόμενο βήμα, με σκοπό την επιτυχία.
Δ. Ερμηνεία της «νέας επιφάνειας» με τη βοήθεια της Φυσικής
Η «νέα επιφάνεια» που δημιουργείται κάθε φορά με τη βοήθεια της φυσικής ερμηνεύεται ως «νέα δύναμη». Σύμφωνα με τους τρείς νόμους κίνησης του Νεύτωνα, ή νέα αυτή δύναμη μας βοηθά: α) να βγούμε γρήγορα από την αδράνεια (1ος νόμος), που αντιπροσωπεύει τον προηγούμενο τρόπο ζωής μας, β) να μεταβάλλουμε γρήγορα την ταχύτητά (2ος νόμος),που αντιπροσωπεύει ένα καινούργιο και θετικό τρόπο σκέψης, ικανό να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο βλέπουμε τα πράγματα γύρω μας και γ) να ασκήσουμε αντίδραση προς τη δράση της απειλής (3ος νόμος), που αντιπροσωπεύει την ενεργοποίηση, εκείνου του μέρους του μυαλού μας, που συνδέεται με τον ανώτερο εαυτό και την ανώτερη επίγνωση, φέρνοντας καινούργιες ιδέες και σκέψεις που ποτέ δεν είχαν γίνει συνειδητά (υπερσυνείδητο). Δηλαδή η «νέα δύναμη» θα μας βοηθήσει, να αναγνωρίσουμε το σκοπό, να δούμε πιο ξεκάθαρα τους στόχους που θέλουμε να πετύχουμε και τελικώς να μετατραπεί η παρακίνηση σε έμπνευση. Το αποτέλεσμα των παραπάνω, θα ήταν ικανότητες, δεξιότητες και αξίες που στο παρελθόν ήταν αδρανείς, ξαφνικά να ζωντανέψουν πυροδοτώντας ταυτόχρονα το μυαλό μας να ξεπεράσει όλους τους περιορισμούς και να διευρυνθεί προς όλες τις κατευθύνσεις, επιτρέποντας να αριστεύσουμε σε ότι και αν κάνουμε.
Ε. Ερμηνεία της «νέας επιφάνειας» με τη βοήθεια της Χημείας
Η «νέα επιφάνεια» που δημιουργείται κάθε φορά με τη βοήθεια της Χημείας ερμηνεύεται ως «νέος καταλύτης», ο οποίος σύμφωνα με τη θερμοδυναμική μειώνει την Ενέργεια Ενεργοποίησης, δηλαδή το ύψος του ενεργειακού φράγματος που απαιτείται, για να ξεκινήσει μια χημική αντίδραση και να μετασχηματιστεί μια ουσία σε μια άλλη. Οι μετασχηματισμοί όμως είναι παράγοντες ζωτικής σημασίας για την εξέλιξη της ζωής μας. Ο «νέος καταλύτης», στην ουσία, μας υποβοηθά να ξεπεράσουμε το φράγμα της μεγαλύτερης πρόκλησης που υφίσταται στην εποχή μας, που δεν είναι άλλη από το ότι εμείς οι άνθρωποι φοβόμαστε τους μετασχηματισμούς, δηλαδή τις αλλαγές και πιο συγκεκριμένα αυτές που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Στην πραγματικότητα οι αλλαγές, είναι ζωτικής σημασίας για την εξέλιξη της ζωής. Επιτρέπουν τη δυνατότητα για κάτι καινούργιο και μας βοηθούν να ανανεώνουμε και να αναζωογονούμε τους εαυτούς μας, διαφορετικά θα μέναμε στάσιμοι.
ΣΤ. Ερμηνεία της «νέας επιφάνειας» με τη βοήθεια των Θρησκευτικών
Η «νέα επιφάνεια» που δημιουργείται κάθε φορά με τη βοήθεια των θρησκευτικών ερμηνεύεται ως «νέος προάγγελος» καθώς οι απειλές αρκετά συχνά μας προμηνύουν ότι ο άνθρωπος επιχειρεί να υπερβεί τη θνητή του φύση και να εξομοιωθεί με το θεό. Αν προσπαθούσαμε να δώσουμε μορφή στο νέο κορωνοϊό σίγουρα αυτός θα έπαιρνε τη μορφή του σύγχρονου υπερανθρώπου. Έτσι σήμερα ο σύγχρονος υπεράνθρωπος φορώντας την κορώνα της υπεροψίας του χρησιμοποιεί το μυαλό του, όχι απλά για να φτάσει αλλά για να ξεπεράσει τη δύναμη του Θεού, χτίζοντας μέσα από τις καθημερινές του δραστηριότητες ένα νέο «πύργο της Βαβέλ». Ξεχνάει όμως ότι ο Θεός τον τιμώρησε αρχικά μέσα από μια σύγχυση που προκάλεσε στη γλώσσα επικοινωνίας του.
Ζ. Ερμηνεία της «νέας επιφάνειας» με τη βοήθεια άλλων επιστημών
Όποια επιστήμη και αν χρησιμοποιήσουμε για να προσεγγίσουμε το θέμα καταλήγουμε στα ίδια συμπεράσματα. Η «νέα επιφάνεια» που δημιουργείται κάθε φορά ερμηνεύεται ως «νέο δίδαγμα». Με την προϋπόθεση όμως, ότι το παρελθόν διδάσκει το μέλλον δημιουργείται ένα μεγάλο ερώτημα: «γιατί οι εμπειρίες του παρελθόντος δεν μπορούν να γίνουν εποικοδομητικές για το μέλλον, και κάθε φορά που εμφανίζεται μια απειλή, ό άνθρωπος να είναι σε θέση να αναπτύξει ρυθμιστικούς μηχανισμούς, έναντι των κινδύνων που απειλούν την ίδια του την ύπαρξη;». Η απάντηση στο ερώτημα δεν κρύβεται τόσο στις δύσκολες μαθηματικές πράξεις, αλλά στο ότι ο βασικός λύτης, δηλαδή ο άνθρωπος, αποδείχτηκε ο αδύναμος κρίκος της αλυσίδας. Ενώ η επιστημονική γνώση και η τεχνολογική πρόοδος τέθηκαν στην υπηρεσία του ανθρώπου, με σκοπό τη βελτίωση του βιοτικού του επίπεδου, αντίθετα ο άνθρωπος με τη συμπεριφορά και το σύγχρονο τρόπο ζωής του, προκάλεσε τεράστιες κοινωνικές, οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές ανισότητες. Αποτέλεσμα ήταν να αυξηθούν/ δημιουργηθούν: πλασματικές ανάγκες, παράλογες απαιτήσεις, λανθασμένα πρότυπα και οικονομικοί δείκτες, αλλοτρίωση σχέσεων, καταπάτηση βασικών δικαιωμάτων, άρση ουσιαστικών ενεργειών & δημιουργικότητας, ψευδαισθήσεις, ιδιοτέλειες, εξαθλίωση, φτώχεια, μετανάστευση, αυτοκτονίες, αναζήτηση νέων υποκατάστατων, αλλά το πιο σημαντικό πέρα ακόμα και από την απληστία - ανευθυνότητα, εφησυχασμός, μη ευαισθητοποίηση, απραξία, αδράνεια, αδιαφορία. Η πρόοδος της επιστήμης και της τεχνολογίας για να αποδώσει θετικά αποτελέσματα, προϋποθέτει την ορθή χρήση της σοφίας του ανθρώπου, καταρρίπτοντας το μύθο ότι η επιστήμη και η τεχνολογία είναι υπεύθυνες για όλα τα κακά που συμβαίνουν στην ανθρωπότητα. Αντίθετα αποτελούν τα μέσα που θα μας οδηγήσουν στο να δημιουργήσουμε ένα κόσμο ανθρώπινο, από τον άνθρωπο προς τον άνθρωπο. Η «νέα επιφάνεια» μπορεί να ερμηνευτεί και ως «νέο λογισμικό», το οποίο θα εγκατασταθεί στον εγκέφαλό μας, με σκοπό την καλλιέργεια του μυαλού και την παραγωγή σοφίας.
Η. Η αναγκαιότητα σήμερα
Σήμερα, πέρα από ποτέ άλλοτε, καλείται ο σύγχρονος υπεράνθρωπος, να χρησιμοποιήσει τις απειλές, ως μέσο, που θα τον βοηθήσει να προβληματιστεί ηθικά και να επαναπροσδιορίσει τη σχέση του με τη βιόσφαιρα. Ο ηθικός προβληματισμός και ο επαναπροσδιορισμός πρέπει:
α) Να επικεντρώνεται σε βασικά ερωτήματα όπως:
- πρέπει να συμπεριφερόμαστε ως κυρίαρχο είδος του πλανήτη ή ως ισότιμο μέλος του;
- πρέπει η ανάπτυξη να πραγματοποιείται άνευ όρων ή να σέβεται τις βιολογικές και φυσικές νομοτέλειες ;
- πρέπει να επικρατεί πολιτική και κοινωνική παρακμή ή να αποκατασταθεί η ισορροπία μέσα από την κοινωνική ενεργοποίηση ως βασικό συστατικό του κτίσματος των οραμάτων και των δράσεων ;
- πρέπει να αντιμετωπίζουμε τον κόσμο μας ως χώρο διαβίωσης, όπου απλά ζούμε ως επισκέπτες, υπερασπιζόμενοι μόνο το ατομικό μας συμφέρον ή ως εγγενής αξία την οποία θέλουμε να αναπτύξουμε και να μην παραδώσουμε αρνητική κληρονομιά στις επόμενες γενεές ;
- πρέπει να μένουμε αμέτοχοι σε σημαντικά ζητήματα όπως, εκλέπτυνση στοιβάδα όζοντος, αύξηση παγκόσμιας θερμοκρασίας, μείωση βιοποικιλότητας, εξάντληση φυσικών πόρων ή να δράσουμε μέσα από την υιοθέτηση των 17 παγκόσμιων στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDGs), σε μια προσπάθεια να ανταποκριθούν όλες οι χώρες από κοινού και να δώσουν λύσεις στα παγκόσμια προβλήματα ;
β) Να επενδύει στην αναζήτηση άξιων και αξιών. Οι αξίες είναι αυτές που καθοδηγούν σε μεγάλο βαθμό τις αποφάσεις της ζωής μας, ώστε να διεκδικήσουμε ένα καλύτερο μέλλον για όλους μας. Η αναζήτηση άξιων και αξιών θα αποτελέσει βασικό συστατικό για την παραγωγή πραγματικού πλούτου (υπό τη μορφή ευμάρειας, ευημερίας και ευδαιμονίας), ο οποίος θα ανακατανεμηθεί δίκαια στην κοινωνία. Αντίθετα, βασική συνέπεια της έλλειψης άξιων και αξιών είναι η έλλειψη οράματος, σταθερότητας και διάρκειας, όπου αποπροσανατολιζόμαστε από ένα σύστημα κανόνων σε ένα σύστημα συμφερόντων.
γ) Να έχει ως κινητήρια δύναμη τη «Διαχείριση», δηλαδή την αναζήτηση όλων των Θεσμικών, Τεχνολογικών, Οικονομικών και Κοινωνικών εργαλείων, καθώς και των Εμπειρικών Μέτρων και Καλών Πρακτικών που είναι αναγκαία για να πετύχουμε το σκοπό και τους στόχους που έχουμε θέσει. Ειδικότερα, θα πρέπει να πραγματοποιείται «Διαχείριση της Διακινδύνευσης» η οποία συνεχώς αντιλαμβάνεται και ανταποκρίνεται στις αλλαγές που προκαλούνται από την εμφάνιση των απειλών. Η έννοια της «Διαχείρισης της Διακινδύνευσης» συνδέεται στενά με τη στοχοθέτηση, την ποιότητα, καθώς και την συνέχεια, δηλαδή την ικανότητα να λειτουργούμε σε αποδεκτά επίπεδα, ακόμα και μετά την εμφάνισης μιας απειλής.
Θ. Επίλογος
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εκφράσεις «Μένω στο Σπίτι» και «Μένω Ασφαλής», αποτέλεσαν ένα γνήσιο υποσύνολο του ηθικού προβληματισμού και επαναπροσδιορισμού. Αποδείξαμε τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο ότι σεβαστήκαμε και προστατεύσαμε όλους αυτούς που αγαπάμε και κυρίως εκείνους που μας έφεραν στον κόσμο αυτό (δηλαδή τους γονείς μας). Ταυτόχρονα δώσαμε και δείγμα γραφής σε αυτούς από τους οποίους έχουμε δανειστεί τον κόσμο μας (δηλαδή τα παιδιά μας), ότι σε μια δύσκολη για την ανθρωπότητα στιγμή (απειλή του νέου κορωνοϊού), φερθήκαμε με υπευθυνότητα & ήθος και αντιληφθήκαμε πως πρέπει να συμφιλιωθούμε με τη βιόσφαιρα, καθώς «η μοίρα της βρίσκεται αποκλειστικά στα χέρια μας».
Βιογραφικό Ιωάννη Παναγιωτούλια του Παναγιώτη
Ο Δρ. Παναγιωτούλιας Π. Ιωάννης είναι Γενικός Γραμματέας του Δήμου Ελευσίνας από τον Σεπτέμβριο του 2019. Είναι Χημικός (BSc) του ΕΚΠΑ, με Μεταδιδακτορικό (post-doc), Διδακτορικό (PhD) και 3 Μεταπτυχιακούς Τίτλους: α) στη Χημεία-Τεχνολογία & Διαχείριση Περιβάλλοντος (MSc), β) στη Διαχείριση και Τεχνολογία Ποιότητας (MSc) και γ) στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA). Μέχρι πρόσφατα εργαζόταν στον ιδιωτικό τομέα ως στέλεχος σε μια από τις μεγαλύτερες βαριές βιομηχανίες της περιοχής μας. Έχει διατελέσει Επιστημονικός Σύμβουλος στο Υπουργείο Περιβάλλοντος & Ενέργειας και έχει διδάξει σε Δημόσια Ι.Ε.Κ. Παράλληλα σήμερα είναι Ερευνητής στο Εργαστήριο Χημείας Περιβάλλοντος, του Τμήματος Χημείας, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, καθώς και Επικεφαλής Επιθεωρητής Συστημάτων Διαχείρισης ISO στην ΕΒΕΤΑΜ (πρώην ΕΛΟΤ). Έχει συμμετάσχει και συνεχίζει να συμμετέχει σε πολλές Ημερίδες, Forum, Διεθνή Συνέδρια, Εθνικά και Ευρωπαϊκά Ερευνητικά Προγράμματα (Αριστεία ISMET-COMAREN, H2020), με κύρια ερευνητικά ενδιαφέροντα που αφορούν στην Βελτιστοποίηση Διεργασιών, στην Ανάλυση Δεδομένων & Δεικτών, στις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνολογίες & Τεχνικές, στην 4η Βιομηχανική Επανάσταση, στις Ψηφιακές Πόλεις (Smart Cities), στη Διαχείριση Ποιότητας – Περιβάλλοντος & Ενέργειας, στην Υγιεινή & Ασφάλεια, στην Αειφόρο Ανάπτυξη & Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, στην Επιχειρησιακή Συνέχεια, στην Κυκλική Οικονομία & Βιομηχανική Συμβίωση και στο Management. Επίσης ασχολείται ενεργά με την εκπαίδευση, όπου πέρα από τα προαναφερθέντα ερευνητικά ενδιαφέροντα εκπαιδεύει και πάνω στα Συστήματα Διαχείρισης ISO, στο Coaching & Skills Training και έχει υποστηρίξει μεγάλο αριθμό μεταπτυχιακών και διδακτορικών διατριβών. Γεννήθηκε και κατοικεί στην Ελευσίνα και είναι παντρεμένος με 2 παιδιά.
