Λευτέρης Γιοβανίδης: “Ζούμε σε μια εποχή που σε παγκόσμια κλίμακα βλέπουμε την ανάδειξη ακροδεξιών φανατισμένων κυβερνήσεων”

Google news logo Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!


Επιμέλεια Συνέντευξης: Δήμητρα Τσιαούση

Ο καταξιωμένος καλλιτεχνικός διευθυντής στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και το ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης, σκηνοθέτης και μεταφραστής Λευτέρης Γιοβανίδης έχει απασχολήσει το θεατρικό κοινό με την προσωπική του σφραγίδα σε κλασικά κείμενα Σαίξπηρ, ενώ με μεγάλο ενδιαφέρον έχει καταπιαστεί με Έλληνες συγγραφείς. Η τελευταία του δουλειά, ο ΕΛΕΦΑΣ του Κώστα Μποσταντζόγλου παρουσιάζεται στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και φαίνεται να έχει ήδη κερδίσει το στοίχημα. Η συνέντευξη που ακολουθεί διαφωτίζει γύρω από πλείστα θέματα με αφορμή την συγκεκριμένη παράσταση: την ελπίδα στην νέα γενιά, την μνήμη της ελληνικής κοινωνίας, την στροφή προς Έλληνες δραματουργούς, τον ρόλο του θεάτρου.

Το Δημοτικό είναι το θέατρο του Πειραιά και οφείλει να επικοινωνεί με την πόλη του”, έχετε δηλώσει παλαιότερα. Πώς εκπληρώνεται αυτή η δήλωση στην παράσταση του Ελέφαντα;

Είναι ισχυρό πιστεύω μου αυτό. Πέρα από το θέατρο του Πειραιά ήμουν στο παρελθόν διευθυντής και στο ΔΗΠΕΘΕ Κοζάνης. Εκεί κατάλαβα την αξία αυτής της δήλωσής μου. Ένας θεατρικός οργανισμός πρέπει να βρίσκει μια λεπτή ισορροπία και να καταφέρνει να επικοινωνεί αλλά και δημιουργικά να ψυχαγωγεί την πόλη που βρίσκεται. Βέβαια ο Πειραιάς δεν είναι μια πόλη στην επαρχία αλλά από την άλλη το ΔΘΠ οφείλει να παίξει αυτό το ρόλο για την κοινωνία του.  Το κείμενο του Μποσταντζόγλου θεωρώ ότι έχει πολλά να πει στο θεατρόφιλο κοινό του Πειραιά. Μας διηγείται μια ιστορία που συμβαίνει στην Ελλάδα του σήμερα. Αφορά απόλυτα τον θεατή αυτό που βλέπει στη σκηνή.

Η επιλογή της σκηνής ΩΜΕΓΑ συντελεί στην στενή επικοινωνία με το κοινό; Πώς πραγματώνεται αυτό;

Ο λόγος που ως διευθυντής του ΔΘΠ επέμεινα και ευτυχώς ο δήμαρχος Μώραλης και ο πρόεδρος Βουρακης εισάκουσαν το αίτημα μου και χρηματοδότησαν και υποστήριξαν τη δημιουργία μιας εναλλακτικής σκηνής ήταν ακριβώς αυτός.  Το ΔΘΠ είχε ανάγκη να έχει μια πλήρως οργανωμένη θεατρική σκηνή, μικρή που να παρουσιάζει πιο εναλλακτικά θεάματα, να μην έχει το άγχος της μεγάλης ακριβής παραγωγής της κεντρικής σκηνής, να έχει μεγαλύτερη ποικιλία στην επιλογή των έργων που παρουσιάζονται, αλλά και να δίνει την ευκαιρία και σε νέους δημιουργούς να έχουν ένα βήμα να παρουσιάζουν τις δουλειά τους.

Το κείμενο του Μποσταντζόγλου θεωρώ ότι έχει πολλά να πει στο θεατρόφιλο κοινό του Πειραιά. Μας διηγείται μια ιστορία που συμβαίνει στην Ελλάδα του σήμερα.

Πως πήγε η σκηνή ωμέγα μέχρι σήμερα; Πότε ιδρύθηκε; 

Ξεκινήσαμε παραστάσεις τον Οκτώβριο του 2021.  Από τότε μέχρι σήμερα έχει κάνει περίπου στις τέσσερις παραστάσεις το χρόνο.  Μια μεγάλη της επιτυχία από πέρυσι για παράδειγμα είναι ότι όλες τις οι παραγωγές παρουσιάζονται φέτος σε θέατρα στην Αθήνα.  Συγκεκριμένα η Αρκουδοράχη στο Θέατρο Θησείον, Σκηνές από ένα γάμο στο Σύγχρονο Θέατρο, Αριστερόχειρες στο Θέατρο Μπέλος και τέλος η Αμαλία melancholia ξεκινάει παραστάσεις στο Θέατρο της οδού Κυκλάδων.  Αυτό δείχνει την επιτυχία της και τη δυναμική που ανέπτυξε. Ξεχωριστό είναι το ότι ένα μεγάλο μέρος του ρεπερτορίου ήταν από έλληνες δραματουργούς.

Τι κάνει το έργο του Κώστα Μποσταντζόγλου τόσο επίκαιρο;

Καταφέρνει με έναν ανατρεπτικό τρόπο να μας δείξει ένα κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Να καυτηριάσει παγιωμένες αντιλήψεις που δύσκολα η ελληνική κοινωνία μπορεί να ξεπεράσει. Με χιούμορ πάντα ο συγγραφέας έρχεται να κάνει το δικό του σχόλιο. Τίθενται θέματα όπως η θέση της γυναίκας μέσα στην ελληνική οικογένεια, ο φανατισμός, η έλλειψη αισθητικής στη καθημερινότητα μας, ο ρατσισμός. Σκιαγραφεί ένα κομμάτι της ελληνικής κοινωνάς του σήμερα. Ζούμε σε μια εποχή που σε παγκόσμια κλίμακα βλέπουμε την ανάδειξη ακροδεξιών φανατισμένων κυβερνήσεων, σαν να έχει χάσει ο κόσμος κάθε πίστη στο καλό.

Η παράσταση αναπαριστά έναν κόσμο φοβισμένο, εσωστρεφή, βγαλμένο από την πραγματική ζωή. Πόσο ελπιδοφόρο είναι αυτό για την ελληνική κοινωνία;

Ειλικρινά δεν ξέρω τι μπορεί να είναι ελπιδοφόρο για την κοινωνία μας.  Το μόνο που βρίσκω εγώ ως ελπιδοφόρο είναι η κατοχή γνώσης και η γνώση έρχεται μέσα από την πληροφόρηση και την ανάδειξη του προβλήματος. Το θέμα είναι πως θα καταφέρει η νέα γενιά να κατανοήσει τα λάθη της προηγούμενης και με καθαρή σκέψη να χτίσει το μέλλον. Όσο αφορά την ελληνική κοινωνία, εγώ την ελπίδα μου την έχω ακριβώς εκεί, στη νέα γενιά.

Ζούμε σε μια εποχή που σε παγκόσμια κλίμακα βλέπουμε την ανάδειξη ακροδεξιών φανατισμένων κυβερνήσεων, σαν να έχει χάσει ο κόσμος κάθε πίστη στο καλό.

Ο Ελέφαντας είναι ανεκτικό και με ισχυρή μνήμη ον, μέχρι να ξεσπάσει. Αντανακλά την συμπεριφορά της ελληνικής κοινωνίας;

Δεν θα το έλεγα. Κυρίως το κομμάτι με τη μνήμη. Ξεχνάμε εύκολα ως λαός. Δεν έχουμε καταλάβει την ευθύνη που έχουμε ως πολίτες αυτής της κοινωνίας. Ξεχνάμε ότι είμαστε ένα μέρος της. Στη συνείδηση μας η πολιτεία είναι καταγεγραμμένη σαν να είναι ένας άλλος, ξένος από εμάς και τις περισσότερες φορές αυτός ο ξένος παίζει το ρόλο του κακού. Δεν νιώθουμε ως ενεργό κομμάτι της. Αυτό δημιουργεί πολλά προβλήματα. Και ειδικά τώρα, την νέα εποχή με την εισβολή της τεχνολογία στη ζωή μας, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και τον βομβαρδισμό που δεχόμαστε με την ασταμάτητη περιττή πληροφόρηση. Η γνώση πια έχει χαθεί και υπάρχει μόνο η πληροφορία.

Η πολιτεία χρειάζεται να δημιουργήσει ευγενείς συνθήκες ανταγωνισμού για να έχουμε μια νέα γενιά συγγραφέων.

Ποιος είναι ο λόγος που σας γοητεύει η ελληνική δραματουργία;

Ως καλλιτεχνικός διευθυντής ήταν πάντα στόχος μου να προωθούμε την ελληνική δραματουργία. Η τοπική παραγωγή θεατρικών έργων έχει άλλη σχέση πως καταγράφει την εποχή και τους προβληματισμούς μια κοινωνίας με τον τρόπο που θα το κάνει ένας ιρλανδός συγγραφέας. Βέβαια χρειάζεται ο έλληνας συγγραφέας στήριξη και πεδίο δράσης. Μόνο αν δοκιμάζεται η δουλειά σου μαθαίνεις και εξελίσσεσαι. Η πολιτεία χρειάζεται με οργανωμένο σχέδιο να προωθήσει την ελληνική δραματουργία και να δημιουργήσει ευγενείς συνθήκες ανταγωνισμού για να έχουμε μια νέα γενιά συγγραφέων που θα γράψει την δική της ιστορία.

Φαινόμενο των καιρών είναι η κακοποίηση της γλώσσας γενικώς, όπως κακοποιείται από τους χαρακτήρες του έργου. Υπάρχει “σωτηρία” για την διατήρηση της ταυτότητάς της;

Αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα.  Είναι ένα πρόβλημα που υπάρχει σε παγκόσμια κλίμακα.  Το λεξιλόγιο των νέων γενεών έχει φτωχύνει.  Χρησιμοποιούν ελάχιστο αριθμό λέξεων πια.  Η ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει συντελέσει πολύ σ’ αυτό.  Στη χώρα μας η χρήση των greeklish εξαφανίζει την ορθογραφία άρα και την μουσικότητα που ορίζει η ορθογραφία. Ένα παιδί που είναι σήμερα δεκαπέντε ετών δεν έχει σχέση με το βιβλίο όπως είχαν οι παλαιότερες γενιές. Έχει μεγαλώσει με τον υπολογιστή. Έχουμε φθάσει στο σημείο να υπάρχουν εφαρμογές που σου δίνουν απάντηση σε ότι θέλεις με συνέπεια να εξαφανίζουν την φαντασία και την έκφραση γενικότερα.

Το θέατρο μας θυμίζει την αξία της ζωής.

Ποιος ο ρόλος του θεάτρου προς στην αντίθετη κατεύθυνση;

Το θέατρο δεν μπορεί να τα αλλάξει όλα.  Το θέατρο φωτίζει, συγκινεί, εμπνέει, θυμίζει, ψυχαγωγεί. Το θέατρο δείχνει τον πλούτο που έχει η γλώσσα μας, δείχνει τις αξίες που έχουμε ως κοινωνία, μας θυμίζει την αξία της ζωής.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΘΑ ΒΡΕΙΤΕ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ ΕΔΩ