επιμέλεια συνέντευξης: Τσιαούση Δήμητρα
To PIRAEUS PRESS βρέθηκε στην σκηνή του Θεάτρου Κάτω Απ' τη Γέφυρα για να συναντήσει δύο από τους πρωταγωνιστές της sold out παράστασης της προηγούμενης σεζόν ΑΚΡΟΤΗΤΕΣ που συνεχίζει και την φετινή σεζόν. Μαζί μας ο Θοδωρής Αντωνιάδης και η Ελεονώρα Αντωνιάδου, που ενσαρκώνουν με παραστατικό τρόπο τον Ραούλ και την Μάρτζορι αντίστοιχα. Η συζήτηση ανοιχτή, εποικοδομητική, βαθυστόχαστη... Απολαύστε την!
Η παράσταση αγαπήθηκε από κριτικούς και θεατρικό κοινό με συνεχή sold out. Πως νιώθετε για την τεράστια επιτυχία της παράστασης την προηγούμενη σεζόν;
Θοδωρής Aντωνιάδης: Καταρχάς Ευγνωμοσύνη που η παράστασή μας είχε αυτή την θερμή αποδοχή, την ανταπόκριση και την επιτυχία την προηγούμενη σεζόν και φυσικά μεγάληευθύνη στο να διατηρήσουμε στο ίδιο επίπεδο και την ίδια "θερμοκρασία" το έργο και την παράστασή μας, τώρα που την ξαναπάμε για δεύτερη χρονιά.
Ελεονώρα Aντωνιάδου: Ήταν μια επιτυχημένη θεατρική χρονιά, ναι είμαι πολύ χαρούμενη και περήφανη για αυτό. Οι «Ακρότητες» είναι ένα δύσκολο και απαιτητικό έργο, τόσο για εμάς τους ηθοποιούς όσο και για τους θεατές. Το προσεγγίσαμε με όλη μας την αλήθεια. Αγαπήσαμε και μισήσαμε τους ήρωες. Αυτή η αλήθεια, καταφέραμε να περάσει στο κοινό, και στο τέλος να χειροκροτηθεί και να συζητηθεί. Και όπως ξέρεις στο θέατρο δεν υπάρχει καλύτερη διαφήμιση από το «στόμα σε στόμα». Ευτυχώς υπήρξαν πολλά στόματα που μίλησαν για εμάς.
Το «κλείσιμο» της παράστασης αποτελεί καινοτομία του σκηνοθέτη, Νίκου Δαφνή. Αυτή η παρέμβαση αλλάζει την τελική όψη του ήρωα Ραούλ, όπως την αντιλαμβάνεται το κοινό; Ο χαρακτήρας «διαβάζεται» υπό άλλη οπτική;
Θ.A.: Η βασική όψη του ήρωα Ραούλ είναι μία και είναι εγκληματική. Η σκηνοθετική παρέμβαση που αναφέρετε, δείχνει ότι όλοι μας σαν μικρά παιδιά έχουμε την ίδια τρυφερή και αθώα αρχή και αυτό που καθορίζει τον χαρακτήρα και την πορεία του καθενός μας είναι και το περιβάλλον που θα μας τύχει. Τουτέστιν ενδεχομένως η σκηνοθετική αυτή πρόταση να εξηγεί και σε καμιά περίπτωση να δικαιολογεί το λόγο για τον οποίο ο συγκεκριμένος χαρακτήρας οδηγείται σε αυτές τις αποτρόπαιες πράξεις.
Ε.A.: Την απάντηση μπορεί να σας τη δώσει μόνο ο Ν. Δαφνής. Εγώ μπορώ μόνο σας πω την υποκειμενική μου άποψη. Πιστεύω λοιπόν: στο τέλος, το τέρας εξανθρωπίζεται. Βλέπουμε ότι είναι ένα άρρωστο «παιδί». Για εμένα, δεν πρέπει να ξεγελαστείς και να τον λυπηθείς. Όλοι έχουμε τα βιώματά μας, όλοι έχουμε περάσει μια Χ παιδική ηλικία. Αυτό δεν σημαίνει ότι μπορούμε να γίνουμε τέρατα και να χρησιμοποιούμε ως άλλοθι τα τραύματά μας. Όχι, για εμένα είναι πολύ απλό. Είσαι βιαστής; Είσαι τέρας. Δεν με ενδιαφέρει τι έχεις περάσει στη ζωή σου, δεν με νοιάζει πως νιώθεις. Είσαι τέρας.
Η ελληνική κοινωνία αλλάζει προς το…καλό, στα πλαίσια του #metoo. Ποιος ο ρόλος της τέχνης προς αυτή την κατεύθυνση;
Θ.A.: Πράγματι έχει γίνει ένας σοβαρός βηματισμός προς το καλό με αφορμή το "metoo". Σε σχέση με την τέχνη ο ρόλος της είναι πάντα σημαντικός και χρήσιμος, διότι σχολιάζοντας τα "κακώς κείμενα" αφυπνίζει συνειδήσεις και πολλές φορές έστω και έμμεσα, προτείνει λύσεις και φωτίζει καινούργιους δρόμους.
Ε.A.: Ο ρόλος της τέχνης? Μικρός. Αν δεν ανεβάζεις κάποιο έργο που να μιλάει γι’ αυτό το θέμα, δεν υπάρχει συσχέτιση. Εμάς, τυχαία η παράσταση πραγματεύεται την απόπειρα βιασμού , οπότε ναι, έχουμε μια σύνδεση. Το δυστύχημα είναι ότι το κίνημα στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό πήρε αυτές τις διαστάσεις μέσω του καλλιτεχνικού χώρου. Είναι απογοητευτικό να συνδέεις τους καλλιτέχνες, τους ηθοποιούς και τους σκηνοθέτες με τη λέξη βιασμός. Είναι ντροπή. Αν πρέπει να συνδέσω την τέχνη κάπως με το #metoo θα συνδεθεί ως εξής: χειροκροτώ τις γυναίκες που ασχολούνται με την τέχνη και είχαν το θάρρος να βγουν και να μιλήσουν. Να καταγγείλουν! Να ανοίξουν τον δρόμο για όλες τις γυναίκες.
Αυτό είναι το κέρδος της τέχνης. Να ανοίγει συζητήσεις, που υπό άλλες συνθήκες μπορεί να μην γινόντουσαν ποτέ.
Νιώθετε ότι μέσω της παράστασης, βάζετε το δικό σας λιθαράκι στα κοινωνικά ζητήματα γύρω από τους βιασμούς και την καταδίκη των θυτών;
Θ.A.: Αυτή η ερώτηση με κάποιο τρόπο απαντάει και στην προηγούμενη σε σχέση με το ρόλο της τέχνης στα κοινωνικά ζητήματα. Μιας και το συγκεκριμένο έργο έχει να κάνει με αυτή τη σκληρή θεματολογία, η πρόθεση της παράστασης είναι να αναδείξει και να φωτίσει τα καίρια μέτωπα που προκύπτουν με την αποτρόπαια πράξη της απόπειρας βιασμού και τις διαφορετικές αντιδράσεις αλλά και τις συνέπειες που φέρει αυτή για το θύμα, το θύτη και όλα τα εμπλεκόμενα πρόσωπα του έργου.
Ε.A.: Ναι σίγουρα. Στην παράσταση ακούγονται όλες οι απόψεις, όλες οι πιθανές συμπεριφορές απέναντι σε μια απόπειρα βιασμού. Η αυτοδικία, ο νόμος και η σιωπή. Ζυγίζεις αυτές τις θέσεις, προβληματίζεσαι. Ο κάθε θεατής καταλήγει σε ένα δικό του, προσωπικό συμπέρασμα. Διαφωνούν μετά την παράσταση στο φουαγιέ. Αυτό είναι το κέρδος της τέχνης. Να ανοίγει συζητήσεις, που υπό άλλες συνθήκες μπορεί να μην γινόντουσαν ποτέ.
Ο Ραούλ πρεσβεύει τη δική του αλήθεια. Το ίδιο και Η Μάρτζορι. Ποια αλήθεια κουβαλάει κάθε ήρωας;
Θ.A.: Ο Ραούλ είναι φαινομενικά το καλό παιδί της διπλανής πόρτας. Η πραγματικότητα όμως είναι ακραία διαφορετική. Πρόκειται για έναν εγκληματία. Ένας άνθρωπος που ζει μέσα στο ψέμα και που προσπαθεί μέχρι και λίγο πριν την τελευταία πράξη του δράματος να πείσει με χειριστικό τρόπο τις φίλες της Μάρτζορι πως λέει την αλήθεια. Μόνο στο τέλος καταλαβαίνουμε ίσως τι τον έχει οδηγήσει σε όλες αυτές τις αποτρόπαιες πράξεις αλλά και πάλι αυτό μόνο εξηγεί και δεν δικαιολογεί σε καμιά περίπτωση το εγκληματικό του χαρακτήρα του. Η Μάρτζορι από την άλλη είναι μια γυναίκα η οποία διεκδικεί το δικαίωμα του να είναι ανεξάρτητη , χειραφετημένη, μια γυναίκα που μέχρι να της συμβεί όλο αυτό φαίνεται πως ζει τη ζωή της χωρίς στεγανά η κοινωνικά ταμπού.
Ε.A.: Η Μάρτζορι κουβαλάει την απόγνωση, την αδικία, το αδιέξοδο. Έρχεται αντιμέτωπη με μια άγρια πραγματικότητα που δεν επέλεξε. Προσπαθεί να αποδείξει τα αυτονόητα ακόμα και στις φίλες-συγκατοίκους της, που στέκονται απέναντί της. Βρίσκεται σε πανικό, είναι σε κατάσταση σοκ και συμπεριφέρεται σαν άγριο-πληγωμένο ζώο. Η Μάρτζορι κουβαλάει τη μόνη αντικειμενική αλήθεια. Παραθέτει τα γεγονότα, δεν λέει ψέματα, αλλά το ότι την αμφισβητούν, την οδηγεί σε παρανοϊκές συμπεριφορές.
Ήταν ένα στοίχημα που βάλαμε πέρυσι και νομίζω το κερδίσαμε, πάντα με την πολύτιμη βοήθεια και καθοδήγηση του Ν. Δαφνή.
Η μορφή της δικαιοσύνης που επιβάλλεται από την Μάρτζορι, δεν θεωρείται νόμιμη. Στα μάτια του θεατή δικαιώνεται η καταφυγή στην αυτοδικία;
Θ.A.: Όχι. Η αυτοδικία φυσικά δεν είναι ούτε αποδεκτή ούτε νόμιμη και νομίζω ότι εδώ ο Μαστροσιμόνε την χρησιμοποιεί σαν αντίστιξη στα ακραία που συμβαίνουν στο έργο, παρουσιάζοντας διαφορετικές στάσεις και αντιδράσεις των ηρώων απέναντι στην εγκληματική απόπειρα, απέναντι στο ψέμα και το άδικο. Το χαρακτηριστικό αυτού του έργου και το ενδιαφέρον αν θέλετε της παράστασης, έχει να κάνει και με τις ποικίλες αντιδράσεις του κοινού απέναντι στο γεγονός αυτό καθαυτό, στην τροπή που παίρνουν τα πράγματα και στο απρόβλεπτο τέλος. Είναι τόσο ακραίες οι καταστάσεις που συμβαίνουν -εξού και ΑΚΡΟΤΗΤΕΣ- που οδηγούν τον θεατή σε συμπεράσματα ή απόψεις που είτε συγκλίνουν με τον διπλανό του είτε όχι.
Ε.A.: Οι απόψεις διίστανται και αυτό είναι τρομερά ενδιαφέρον. Ένα μεγάλο ποσοστό των θεατών μου λέει «και λίγα του έκανες»! ένα άλλο ποσοστό «τον σάπισες τον άνθρωπο μωρέ, τον λυπήθηκα». Όταν ο νόμος αδυνατεί να σε προστατεύσει αν δεν έχεις αποδείξεις και βιώνεις την αμφισβήτηση ακόμα και μέσα στο ίδιο σου το σπίτι, τότε οδηγείσαι σε αδιέξοδο. Με ψύχραιμο μάτι θα έπρεπε να είμαστε κατά της αυτοδικίας αλλά δεν μπορείς να πεις με σιγουριά πως θα αντιδρούσες σε μία αντίστοιχη κατάσταση.
Παίζεις σε έναν "μικρό" χώρο, γίνεσαι "ένα" ουσιαστικά με την ανάσα του κοινού και συντονίζεσαι σε μια κοινή ατμόσφαιρα και θερμοκρασία.
Η μικρή απόσταση από το κοινό, πως επιδρά στην μεταξύ σας επικοινωνία; Πόσο επηρέασε τις ερμηνείες σας επί σκηνής;
Θ.A.: Το να παίζεις σε έναν "μικρό" χώρο, να γίνεσαι "ένα" ουσιαστικά με την ανάσα του κοινού και να συντονίζεσαι σε μια κοινή ατμόσφαιρα και θερμοκρασία από τη μία είναι δύσκολο και κάπως αμήχανο στην αρχή και από την άλλη είναι μαγευτικό. Στην συγκεκριμένη παράσταση και έτσι όπως έχει στηθεί ο σκηνικός χώρος (σαν ένα πραγματικό σπίτι) είναι σα να γινόμαστε όλοι (και οι ηθοποιοί και οι θεατές) μάρτυρες μιας ιστορίας που εκτυλίσσεται εκείνη τη στιγμή. Είναι σαν ένα αόρατο νήμα να μας δένει όλους και να μας οδηγεί σε έναν καλλιτεχνικό διάλογο.
Ε.A.: Είναι πολύ δύσκολο να παίξεις ένα έργο με τόση ένταση και φωνές χωρίς να φαίνεται ψεύτικο. Πόσο μάλλον όταν ο θεατής είναι μόλις λίγα εκατοστά μακριά σου. Το μάτι πρέπει να είναι μονίμως γεμάτο. Οι σκηνές βίας γεμάτες αλήθεια. Οι φωνές σε συγκεκριμένα όρια. Οι κινήσεις οργανωμένες, σχεδόν χορογραφημένες. Πρέπει να είσαι παρών στο 100% σου. Είναι αρκετά κουραστικό, δεν θα πω ψέματα. Και δύσκολο. Ήταν ένα στοίχημα που βάλαμε πέρυσι και νομίζω το κερδίσαμε, πάντα με την πολύτιμη βοήθεια και καθοδήγηση του Ν. Δαφνή.