Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!
Eπιμέλεια συνέντευξης: Δήμητρα Τσιαούση
«Η Κοριτσιέρα των Βούρλων» με την Ελένη Φιλίνη βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα, τότε που δημιουργήθηκε ο πρώτος Δημόσιος Οίκος Ανοχής στην περιοχή του Πειραιά. Η σκηνοθέτης της παράστασης και ηθοποιός Έφη Ρευματα μας παρουσιάζει αθέατες πλευρές της παράστασης και της πόλης του Πειραιά, μέσα από την συνέντευξη που ακολουθεί.
Η παράσταση Η Κοριτσιέρα των Βούρλων που παρουσιάζεται στο Στούντιο Μαυρομιχάλη επικεντρώνεται σε ιστορίες γυναικών από το 1ο Δημόσιο Οίκο Ανοχής στον Πειραιά. Πείτε μας περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία.
Το πρώτο δημόσιο μπορδέλο στον Πειραιά άνοιξε την «Πορτάρα» του το 1876, για να στεγάσει τις ιερόδουλες της περιοχής. Ήδη από το 1840 υπήρχαν διαμαρτυρίες για την ανάπτυξη του «υποκόσμου», σε ένα λιμάνι που άκμαζε. Όμως ο δήμος Πειραιά δε μπορούσε να βρει τον κατάλληλο χώρο για να ανεγείρει έναν οίκο ανοχής. Επίσης κανένας εργολάβος δεν ήθελε να αναλάβει ένα τέτοιο έργο. Τελικά το 1876 το έργο ολοκληρώθηκε: Το πρώτο δημόσιο μπορδέλο στεγάστηκε στο οικοδομικό τετράγωνο: Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Κανελλοπουλου) Δογάνης Σωκράτους (πρώην Ευβοίας) και Ψαρρών. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή πολλές προσφυγοπούλες βρήκαν ένα ασφαλές καταφύγιο μέσα στην «Κοριτσιέρα» Η «Κοριτσιέρα» όπως την έλεγαν τα κορίτσια που έζησαν εκεί μέσα, έμεινε ανοιχτή ως το 1940 που μπήκαν οι Γερμανοί στην Ελλάδα κ μετατράπηκε σε φυλακή. Από τη φυλακή αυτή έγινε και η μεγάλη απόδραση των κομμουνιστών το 1955.
Τι σας ενέπνευσε ώστε να ασχοληθείτε με την θεματική αυτή;
Η Κοριτσιέρα των Βούρλων είναι μια ιστορία αληθινή, ίσως όχι πολύ γνωστή:
Ήταν η πρώτη φορά που το κράτος είχε τον έλεγχο της πορνείας: Ένα κτίριο σε σχήμα Π, που το επιτηρούσε η αστυνομία, με μία κεντρική είσοδο: Την Πορτάρα. Οι μαρτυρίες που έχουμε για την Κοριτσιέρα είναι από ρεμπέτες που συχνά μέσα από τα τραγούδια τους, αναφέρονται σε αυτά τα κορίτσια που τους είχαν μαγέψει (ο Δελιάς και ο Βαμβακάρης είχαν αγαπητικές από κει μέσα), αλλά και από τη Λιλίκα Νάκου που είναι η μόνη δημοσιογράφος που κατόρθωσε να μπει μέσα στην Κοριτσιέρα και να πάρει συνεντεύξεις από τέσσερις κοπέλες και να τις δημοσιεύσει στην εφημερίδα «Ακρόπολις». Διαβάζοντας τις συνεντεύξεις των κοριτσιών, αμέσως θελήσαμε να μάθουμε περισσότερα για αυτές τις γυναίκες, τι πέρασαν μέχρι να καταλήξουν εκεί αλλά και για τις συνθήκες διαβίωσης μέσα σ’ αυτήν την περίεργη Κοριτσιέρα. Είναι μια ιστορία που θελήσαμε να τη μοιραστούμε με τον κόσμο, είναι ένα αφιέρωμα σε αυτά τα κορίτσια που δεν τις γνωρίσαμε, αλλά η ιστορίες τους μας άγγιξαν και απ’ την πρώτη στιγμή που τις ακούσαμε δεν σταμάτησαν να απασχολούν τη σκέψη μας.
Πόσο επίκαιρη γίνεται η παράσταση στις μέρες μας σχετικά με την θέση των γυναικών;
Το 2022 οι ιστορίες αυτών των γυναικών μοιάζουν πιο επίκαιρες από ποτέ. Η Μικρασιατική Καταστροφή, ο εκτοπισμένος πληθυσμός, η βία κατά των γυναικών, η εκμετάλλευση των μειονοτήτων, ζητήματα που πραγματεύεται η παράσταση και απασχόλησαν τόσο πολύ την κοινωνία εκείνης της εποχής, τα συναντάμε και σήμερα με διαφορετική μορφή και ένταση στην ελληνική κοινωνία του 2022. Κάθε μέρα ακούμε για ένα περιστατικό γυναικοκτονίας, ή για κάποιο περιστατικό εκφοβισμού. Δεν ξυπνήσαμε μια μέρα και ανακαλύψαμε όλα αυτά τα τραγικά γεγονότα. Πάντα συνέβαιναν και συμβαίνουν και σήμερα. Απλά σήμερα πια τα μαθαίνουμε. Πόσο περίεργο που τόσο σοβαρά κοινωνικά ζητήματα δεν έχουν οδηγηθεί ακόμα στην επίλυση τους, μετά από τόσα χρόνια, μετά από τόσα που μας έχει διδάξει η ιστορία.
Ποια ιστορία σας άγγιξε περισσότερο και γιατί;
Όλες οι ιστορίες των κοριτσιών είναι συγκινητικές και μοναδικές. Η Ξανθούλα η μικρή, που την έδιωξαν από το χωριό, γιατί έμεινε έγκυος και βρέθηκε στην «Κοριτσιέρα», η Μυρσίνη που ερωτεύτηκε τον θερμαστή που είχε υποσχεθεί να την παντρευτεί, η Ασπασία η κουφή που στέλνει λεφτά στα ανίψια της, χωρίς αυτά να το ξέρουν, αλλά αυτό που με «ταράζει» πιο πολύ συναισθηματικά είναι οι γυναίκες άνω των 50 που τις θεωρούν γριές και τις διώχνουν από την «Κοριτσιέρα» και τις αφήνουν να πεθάνουν σε κάτι σαπιοκάικα στα «σλέπια».
Επίσης με συγκινεί πολύ μια φράση που λέει η Θεανώ, η κοπέλα από τη Σμύρνη με το συγγραφικό ταλέντο, που έγραφε τα ημερολόγια της που δυστυχώς κάηκαν στην κατοχή:
«Αν ήταν ο κόσμος φτιαγμένος αλλιώς ίσως να μην ήμασταν κι εμείς εδώ μέσα. Σάματις είμαι τόσο κουτή να μην το καταλαβαίνω;»
Ποιες είναι οι πηγές από τις οποίες αντλήσατε πληροφορίες για την παράσταση;
Όταν με τη συνάδελφο και φίλη Κατερίνα Αγγελίτσα, μέσα από πολλές αναζητήσεις και πηγές, ψάχναμε για ένα θέμα που να άπτεται της φύσης και της θέσης των γυναικών στην ιστορία της ελληνικής κοινωνίας – γιατί αυτός ήταν ο αρχικός στόχος-έπεσε στα χέρια μας ένα συγκεκριμένο ντοκουμέντο από την εφημερίδα «Ακρόπολις», με συνεντεύξεις τεσσάρων κοριτσιών από την «Κοροτσιέρα» στη Λιλίκα Νάκου, αμέσως αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με τη συγκεκριμένη ιστορία. Ψάχνοντας και για άλλες πηγές ανακαλύψαμε στίχους από ρεμπέτικα τραγούδια που αναφέρονταν στα «Βούρλα» και έτσι αντλήσαμε υλικό κι από τη ζωή των ρεμπετών, από τη θεματολογία των τραγουδιών τους. Επίσης από μαρτυρίες του υποκόσμου που σύχναζε στα Λεμονάδικα, στα χασισοποτεία της πλατείας Καραϊσκάκη και οπωσδήποτε από την μικρασιατική Καταστροφή, αφού πολλές προσφυγοπούλες στεγάστηκαν «προσωρινά» στην Κοριτσιέρα. Αυτές οι μαρτυρίες μας άγγιξαν βαθιά και προσθέτοντας το δικό μας μυθοπλαστικό υλικό και τραγούδια της εποχής δημιουργήσαμε τη δική μας παράσταση.
Το κτήριο της Κοριτσιερας τι απέγινε με τα χρόνια; Τι στεγάζει;
Σήμερα στη θέση του μεγάλου αυτού κτιριακού συγκροτήματος με το ταραχώδες παρελθόν υπάρχουν πολυκατοικίες, το Αστυνομικό Τμήμα Δραπετσώνας κι η Διεύθυνση Μεταφορών και Συγκοινωνιών της Νομαρχίας Πειραιά.
Υπάρχει κρίκος επικοινωνίας των γυναικών με τη γυναίκα του Σήμερα;
Η τέχνη επιτελεί ακριβώς αυτή τη λειτουργία. Βρίσκει δίαυλους με το σήμερα. Συνομιλεί με τα σημερινά γεγονότα. Η «Κοριτσιέρα αφήνει το δικό της αποτύπωμα στην ιστορία των γυναικών της ελληνικής κοινωνίας και επικοινωνεί με τη γυναίκα του Σήμερα. Τα κορίτσια μέσα στην Κοριτσιέρα τραγουδούν και γράφουν… Γράφουν τα ημερολόγια τους… « Θέλουν όλοι να ξέρουν πώς έζησα. Τι τράβηξα μέχρι να φτάσω εδώ μέσα. Φοβάμαι μην πεθάνω και δεν μάθει κανείς τη δική μου ιστορία»
Πώς προέκυψε η συνεργασία με την Ελένη Φιλίνη; Τη βλέπουμε επί σκηνής να ερμηνεύει τραγούδια εποχής;
Η Ελένη Φιλίνη είναι μια ηθοποιός που μετράει πολλά χρόνια στον χώρο. Στα πρώτα μου βήματα στην τηλεόραση είχαμε συνεργαστεί και την είχα εκτιμήσει αφάνταστα, όχι μόνο για το ταλέντο της, αλλά και για την δοτικότητά της και για το πόσο «καθαρός» και έντιμος άνθρωπος είναι. Στην παράσταση μας παίζει, χορεύει και τραγουδάει. Προσφέρει απλόχερα την αύρα της, τη λάμψη της, το ταλέντο της και την εμπειρία της στην παράσταση, στη νεότερη συνάδελφό της την Κατερίνα Αγγελίτσα και στο κοινό. Τραγουδάει όπως και η Κατερίνα τραγούδια της εποχής, που θεματικά αγγίζουν τις ιστορίες των κοριτσιών, με τη συνοδεία των μουσικών, που παίζουν ζωντανά επί σκηνής, της Ντάνας Γιακουμέλου (πιάνο, πλήκτρα) και του Γιώργο Φραγκάκη (κιθάρα, μπουζούκι).
Αναφορικά με τα κοστούμια, πώς έγινε η επιλογή των ρούχων των ηθοποιών;
Η υπέροχη Μάγδα Καλορίτη είναι η υπεύθυνη για τα κοστούμια και την επιμέλεια του σκηνικού. Η Μάγδα μέσα από την εμπειρία της –γιατί δουλεύει πολλά χρόνια στον συγκεκριμένο χώρο- και μέσα από την αισθητική της κατάφερε να αναβιώσει την «Κοριτσιέρα» και μέσα από τις ενδυματολογικές της επιλογές «φαντάστηκε» αυτά τα υπέροχα πλάσματα μέσα από τα πρόσωπα της Ελένης Φιλίνη και της Κατερίνας Αγγελίτσα.
Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;
Εκτός από την «Κοριτσιέρα των Βούρλων» που παίζεται κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στο Στούντιο Μαυρομιχάλη, συνεχίζουμε τις παραστάσεις στο έργο του Χανς Φάλαντα : «Ο καθένας πεθαίνει μόνος του» κάθε Σάββατο και Κυριακή κι αυτό στο Στούντιο Μαυρομιχάλη σε σκηνοθεσία του Φώτη Μακρή. Ένα έργο που επίσης αγαπάω πολύ, αφού έχω κάνει τη μετάφραση, αλλά και τη θεατρική διασκευή με τον Φώτη Μακρή και την Στέλλα Κρούσκα και παίζω ως ηθοποιός σε έναν πολύ αγαπημένο ρόλο. Ένα έργο που μας μεταφέρει στη ναζιστική Γερμανία του 1942 και βλέπουμε την εσωτερική αντίσταση των Γερμανών στο «τέρας» που αποκαλύπτεται σιγά-σιγά μπροστά τους. Μεταφέρομαι νοητά λοιπόν, κάθε Τετάρτη και Πέμπτη από την Ελλάδα του 1936 και τον Πειραιά στην Γερμανία του 1942 κάθε Σάββατο και Κυριακή και το μαγικό ταξίδι στον κόσμο του θεάτρου συνεχίζεται…
Πληροφορίες και εισιτηρια για την παράσταση θα βρείτε ΕΔΩ.
