Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!
Είμαστε, ήδη, στη 2η φάση της πανδημίας από τον νέο κορωνοϊό και οι συζητήσεις, πλέον, επικεντρώνονται όχι στα μοριακά τεστ ανίχνευσης του ίδιου του ιού αλλά στα τεστ αντισωμάτων (ορολογικά τεστ), που καταγράφουν την αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος μετά από επαφή ενός ατόμου με τον ιό.
Οι έλεγχοι για την παρουσία αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 δεν περιορίζονται, πλέον, μόνο σε ασθενείς με COVID-19. Ξεκίνησαν να χρησιμοποιούνται για τη σάρωση μεγάλων πληθυσμιακών ομάδων, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη.
Πολλά ερωτήματα, όμως, παραμένουν αναπάντητα και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας δικαίως εκφράζει τους προβληματισμούς του, όπως αναφέρουν οι καθηγητές του ΕΚΠΑ, Ουρανία Τσιτσιλώνη (Τμήμα Βιολογίας), Ευάγγελος Τέρπος (Ιατρική Σχολή) και Θάνος Δημόπουλος (καθηγητής Θεραπευτικής και Πρύτανης ΕΚΠΑ).
Για παράδειγμα, σε ποιους και πότε πρέπει να γίνεται ο έλεγχος με τεστ αντισωμάτων; Πόσο αξιόπιστα είναι τα τεστ αντισωμάτων που κυκλοφορούν στο εμπόριο; Ποιες είναι οι πιθανότητες το αποτέλεσμα να είναι ψευδώς θετικό ή ψευδώς αρνητικό; Η παρουσία αντισωμάτων στο αίμα μάς προφυλάσσει από επόμενη λοίμωξη; Και αν ναι, για πόσο χρονικό διάστημα; Ποιες είναι οι ατομικές και συλλογικές επιπτώσεις στην κοινότητα, αν ψευδώς θετικά άτομα επιστρέψουν στον χώρο εργασίας τους; Πόσο μεγάλος είναι ο κίνδυνος σε άτομα που θα επιδιώξουν να εκτεθούν στον ιό ελπίζοντας ότι θα αναπτύξουν αντισώματα;
Αν και ακόμα οι απαντήσεις είναι αβέβαιες, είναι σαφές ότι η ερευνητική προσπάθεια πολλών ομάδων έχει συμβάλλει καθοριστικά στη βελτίωση της αξιοπιστίας (ειδικότητας και ευαισθησίας) των τεστ αντισωμάτων σε σύγκριση με αυτά που ήταν διαθέσιμα πριν 3 μήνες, σύμφωνα με τους τρεις καθηγητές, οι οποίοι παρουσιάζουν επικαιροποιημένα δεδομένα σχετικά με αυτό το θέμα.
«Υπάρχουν, βέβαια, αρκετά προβλήματα με τα τεστ αντισωμάτων και παρόλο που κάποια τεστ έχουν καλές προδιαγραφές και χαρακτηριστικά, όλα όσα κυκλοφορούν δεν είναι αξιόπιστα. Τα προβλήματα εστιάζονται σε δύο κατευθύνσεις:
- Δεν υπάρχει διαθέσιμο πρότυπο αναφοράς για τη μέτρηση της ευαισθησίας των τεστ σε ασυμπτωματικούς ανθρώπους.
- Η πλειονότητα των τεστ αντισωμάτων έχει δοκιμαστεί σε γνωστά δείγματα ασθενών με COVID-19 και μόνο συγκριτικά με θετικό μοριακό τεστ, οδηγώντας σε υπερεκτίμηση της ευαισθησίας τους», σημειώνουν.
Γι' αυτό και ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ, στον οποίο έχουν κατατεθεί προς χορήγηση Άδειας Χρήσης Έκτακτης Ανάγκης (EUA) τεστ από 200 περίπου εταιρείες, ανέλαβε ενεργό δράση: Γνωρίζοντας ότι ο επιπολασμός (δηλ. η διασπορά) του κορωνοϊού είναι ιδιαίτερα χαμηλός στους περισσότερους πληθυσμούς (κάτω του 25%), απέσυρε από την κυκλοφορία τεστ αντισωμάτων με αμφισβητήσιμο έλεγχο ποιότητας και απαράδεκτα υψηλά ποσοστά σφαλμάτων, και δεν έδωσε EUA σε τεστ αντισωμάτων με σημαντικά ποσοστά ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων (δηλ. χαμηλή ειδικότητα) ή/και ψευδώς αρνητικών αποτελεσμάτων (δηλ. χαμηλή ευαισθησία). Προς το παρόν, ο FDA ενέκρινε EUA μόνο σε 20 τεστ (δηλ. το 10% των κατατεθειμένων).
Σε πρόσφατη συνέντευξή του, ο δρ. Normal Sharpless, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου για τον Καρκίνο (NCI) που ανήκει στο Αμερικανικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH), αναφέρθηκε στους ελέγχους αξιοπιστίας των τεστ αντισωμάτων για τον SARS-CoV-2 που διενεργεί το NCI για λογαριασμό του FDA. Οι καθηγητές τονίζουν ότι το ίδιο Ινστιτούτο, στο παρελθόν, είχε ασχοληθεί συστηματικά και με τον έλεγχο των τεστ αντισωμάτων για τον HIV και τον HPV.
