ΜΥΣΤΗΡΙΟ: Γιατί οι αρχαίοι Έλληνες έφτιαχναν πάντα τα αγάλματά τους με μικρά μόρια

Google news logo Βρείτε μας στο Google News. Πατήστε εδώ!


Τα ελληνικά αγάλματα με μικρά μόρια είναι μία συνηθισμένη εικόνα κατά τις επισκέψεις μας στα μουσεία ή στις εγκυκλοπαίδειες που αφορούν στην ελληνική αρχαιότητα.

Ελληνικά αγάλματα με μικρά μόρια: Έχουν απασχολήσει την ιστορία της τέχνης

Σκαλισμένα με τη γνώριμη επιδεξιότητα κι αυτά, όπως και όλες οι μαρμάρινες παραστάσεις της κλασικής ελληνικής τέχνης, το μικρό μέγεθος των μορίων έχουν απασχολήσει την ιστορία της τέχνης πολύ περισσότερο απ’ όσο θα υπέθετε ενδεχομένως κανείς.

Οι Έλληνες γλύπτες έδιναν εξάλλου την ίδια προσοχή στο σκάλισμα του φαλλού όπως και στην υπόλοιπη παράσταση, κι έτσι δεν θα μπορούσε κάποιος να μιλήσει για λάθη, κακοτεχνίες ή αβλεψίες

.

Όχι, κάθε άλλο. Ήταν ιδεολογικοί οι λόγοι που οι πρόγονοί μας έφτιαχναν τα αγάλματά τους με μικρά πέη. Γιατί αυτά ακριβώς ήθελαν! Αυτά προτιμούσαν ως κοινωνία.

Εκεί που σήμερα το μεγαλύτερο θεωρείται και καλύτερο, οι Έλληνες είχαν κι εδώ μια διαφορετική άποψη…

7

Με μικρότερα ακόμα και από το μέσο πέος παρουσίαζε η ελληνική αρχαιότητα τα ανδρικά αγάλματά της, αναγκάζοντας ακόμα και τους αντιγραφείς Ρωμαίους να υιοθετήσουν την αισθητική τάση. Μόνο που για τους Έλληνες δεν ήταν αισθητικοί οι λόγοι.

Οι Έλληνες προτιμούσαν βλέπετε τους θεούς και τους ήρωές τους καθόλου προικισμένους. Κάτι που γνωρίζει καλά τόσο η ιστορία της τέχνης όσο και η θεωρία της αισθητικής. Από την απλή παρατήρηση και μόνο.

Όπως μας λέει εξάλλου και η μελέτη του 2013 του Πανεπιστημίου Αθηνών «Penile representations in ancient Greek art» (Rempelakos, Tsiamis και Poulakou-Rebelakou), η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε ήταν «η εξέταση ενός μεγάλου αριθμού αναπαραστάσεων πέους από την αρχαία ελληνική κεραμική και γλυπτική και η ανάλυση αρχαίων θεατρικών έργων (σατιρικά δράματα και κωμωδίες».

Μια ματιά να ρίξεις δηλαδή σε ένα αρχαιολογικό μουσείο και καταλαβαίνεις αμέσως ότι κάτι τρέχει με τα μόρια των αγαλμάτων. Έστω κι αν είναι πάνω σε μυώδη σώματα που αναδίδουν αντρίλα!

Γιατί παρουσίαζαν όμως έτσι το πέος οι πρόγονοί μας;

Ελληνικά αγάλματα με μικρά μόρια: Ο ιδεατός άντρας δεν ήταν ο φιλήδονος εραστής, αλλά ο σοφός δημόσιος λειτουργός

Η απάντηση φαίνεται πως έχει να κάνει με τις πολιτισμικές προτιμήσεις και το ιδεολογικές καταβολές των αρχαίων. Ο ιδεατός άντρας για τον αρχαίο Έλληνα δεν ήταν ο φιλήδονος εραστής, αλλά ο σοφός δημόσιος λειτουργός. Ο άνθρωπος που άφηνε τον ερωτισμό κατά μέρος για να ασχοληθεί με τα άλλα, τα μεγάλα, πράγματα όπως η πολιτική, η δημοκρατία, η φιλοσοφία, η επιστήμη και η τέχνη κοντολογίς.

«Οι Έλληνες συσχέτιζαν τα μικρά και όχι σε στύση πέη με τη μετριοπάθεια, μια από τις βασικές αξίες που διαμόρφωναν και την άποψή τους για την ιδεατή αρρενωπότητα», εξηγεί ο καθηγητής κλασικής αρχαιότητας του Χάρβαρντ, Andrew Lear.

Ελληνικά αγάλματα με μικρά μόρια: Αντίθεση ανάμεσα στα μικρά και μη ορθωμένα πέη των ιδεωδών αντρών και στα υπερμεγέθη, ορθωμένα πέη των σατύρων

«Υπάρχει αυτή η αντίθεση ανάμεσα στα μικρά και μη ορθωμένα πέη των ιδεωδών αντρών (ήρωες, θεοί, γυμνοί αθλητές) και στα υπερμεγέθη, ορθωμένα πέη των σατύρων (μυθικά όντα μισοί άνθρωποι-μισοί τράγοι που ήταν μέθυσοι και ακραία λάγνοι) και πολλών ακόμα μη εξιδανικευμένων αντρών. Οι ηλικιωμένοι άντρες, για παράδειγμα, έχουν συχνά μεγαλύτερα πέη», μας λέει και η Olivia Goldhill στο άρθρο της «Why Do Greek Statues Have Such Small Penises?» (2016).

Και πράγματι υπάρχουν πολλά αρχαιοελληνικά αγάλματα που απεικονίζουν μεγαλύτερα πέη, μόνο που δεν έχουν να κάνουν με την ανδρεία, το κλέος και τη λατρεία. Τον Δία δεν θα τον δούμε ποτέ με μεγάλο πέος. Ή τον Ηρακλή. Θα δούμε όμως έναν δούλο. Ο μόνος θεός που ξεφεύγει από το πρότυπο και αναπαρίσταται ιδιαιτέρως προικισμένος είναι ο Πρίαπος, ο θεός της γονιμότητας και προστάτης των υποζυγίων, των κήπων και των ανδρικών γεννητικών οργάνων.

Είναι εξάλλου γιος του Διονύσου (θεού του κρασιού και του γλεντιού, οι υπηρέτες του οποίου ήταν οι σάτυροι) και της Αφροδίτης (θεάς του έρωτα), ένα πλάσμα καταραμένο από την Ήρα που το μεγάλωσαν οι σάτυροι. Κακάσχημος, ανίκανος σεξουαλικά και αχρείος, μιας και προσπάθησε τόσες και τόσες φορές να βιάσει ανεπιτυχώς θεές, νύμφες και νεαρά κορίτσια, ήταν ταιριαστό να έχει μεγάλο πέος. Ήταν μια γκροτέσκα φιγούρα που λίγα είχε να κάνει με το ευγενές Δωδεκάθεο.

Ελληνικά αγάλματα με μικρά μόρια: Οι Έλληνες απεικόνιζαν όλα τα αρνητικά κοινωνικά πρότυπα με μεγάλα μόρια

Οι Έλληνες κρατούσαν λοιπόν το μικρό πέος για όσα λάτρευαν και θαύμαζαν, απεικονίζοντας όλα τα αρνητικά κοινωνικά πρότυπα με μεγάλα μόρια. Όπως τους βαρβάρους! Το μεγάλο πέος δεν έδειχνε μόνο ότι κάποιος ήταν ανόητος και αλαφροΐσκιωτος, αλλά και απολίτιστος, σωστός αγροίκος. Η εκλεπτυσμένη κοινωνία των Ελλήνων θεωρούσε πως περιβάλλεται από μισότρελους άντρες που εξουσιάζονταν μόνο από τις κολασμένες ορμές τους.

«Πολλοί βάρβαροι που ζούσαν γύρω από την Ελλάδα, είχαν κάνει επιδρομές και πολέμησαν με τους Έλληνες, επεδείκνυαν τη λατρεία του πέους τους και τέτοιες πρακτικές θεωρήθηκαν σημάδι βαρβαρισμού και πολιτιστικού κενού στα μάτια των Ελλήνων», εξηγεί η Goldhill.

Ελληνικά αγάλματα με μικρά μόρια: Το μεγάλο πέος ήταν ένδειξη ενός άντρα που κυβερνιόταν από τις ανομολόγητες επιθυμίες του

Τα μεγάλα πέη δεν ήταν παρά ενδείξεις ενός άντρα που κυβερνιόταν από τις ανομολόγητες επιθυμίες του (και όχι τη λογική του), ένα απολίτιστο ον η συμπεριφορά του οποίου παρέπεμπε σε ζώο περισσότερο παρά σε έλλογο άνθρωπο που είχε δαμάσει τα πάθη του. Κανένας Έλληνας δεν θα ήθελε να καταλήξει σαν τον φουκαρά τον Πρίαπο και, ακόμα χειρότερα, να του κολλήσουν καμιά ρετσινιά βαρβάρου.

Όπως παρατηρεί εδώ η θεωρητικός της τέχνης Ellen Odredsson («Why Do All Old Statues Have Such Small Penises?» του 2016): «ο ιδεατός Έλληνας ήταν λογικός, διανοούμενος και αξιόπιστος. Όχι ότι δεν συνέχιζε να κάνει πολύ σεξ, αλλά αυτό ήταν άσχετο με το μέγεθος του πέους του. Το μικρό του πέος τού επέτρεπε μάλιστα να διατηρεί τη νηφάλια λογική του».

Μήπως ο Αριστοφάνης δεν μας λέει στις «Νεφέλες» του (στίχοι 1010-1019) πως τα χαρακτηριστικά του ιδανικού άνδρα είναι «στήθος γερό και θωριά αστραφτερή … ώμοι μεγάλοι και γλώσσα κοντή … πράμα μικρό και χοντρά πισινά»; Ενώ το μεγάλο πέος συνδέεται με όλα τα κακά: «Μα αν κυλήσεις εκεί που σε παν οι καιροί οι τωρινοί, κιτρινιάρα θωριά κι ώμους θα ᾽χεις μικρούς, θα ᾽χεις γλώσσα μεγάλη και στήθος στενό, πισινά μια σταλιά και μακρύ μπροστινό»!

Αυτά ήταν τα χαρακτηριστικά που έφεραν άνθρωποι που δεν θα ήθελες παρτίδες μαζί τους…